دانشنامه جنگ ایران و عراق

تقویم دفاع مقدس

پیش از جنگ	1358-1359
سال اول جنگ	1359-1360
سال دوم جنگ	1360-1361
سال سوم جنگ	1361-1362
سال چهارم جنگ	1362-1363
سال پنجم جنگ	1363-1364
سال ششم جنگ	1364-1365
سال هفتم جنگ	1365-1366
سال هشتم جنگ	1366-1367
پس از جنگ	1367-1369

در تهیه این روزشمار از منابع معتبر و علمی کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس) استفاده شده است و تاریخ رخدادهای این روزشمار جنگ ایران و عراق موثق و قابل استناد می‌باشد.

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: تقویم دفاع مقدس÷ روزشمار جنگ÷ وقایع جنگ ایران و عر

سال 1358

17/1/1358

-نیروی هوایی عراق به فضای خوزستان تجاوز کرد و هدف مورد نظر را شناسایی نمود.(روزنامه کیهان)
-ادعای رادیو قاهره مبنی بر لغو قرارداد خرید 7 فروند آواکس آمریکایی توسط ایران.
22/1/1358
شروع آشوب در سیستان و بلوچستان.
24/1/1358
 تلاش عراق برای حل بحران داخلی با اکراه.
1/2/1358
ایجاد درگیری توسط گروه‏کها در آبادان.
5/2/1358
انتصاب "والتر کاتلر" به عنوان سفیر آمریکا در ایران.
7/2/1358
تقاضای خودمختاری هیئت نمایندگی عرب زبان در خوزستان از دولت.
8/2/1358
لغو قرارداد خرید شش فروند زیردریائی از آلمان توسط ایران (یک میلیارد مارک).
9/2/1358
اقدام ایران برای کاهش تعداد ارتشیان و عدم نیاز ایران به ارتش 500 هزار نفری.
10/2/1358
میناچی: کابینه بازرگان مایل به ادامه همکاری و روابط با آمریکا می‏باشد.
15/2/1358
تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دستور امام.
18/2/1358
اعلام کاهش تعداد افسران نیروی دریایی توسط مدنی.
20/2/1358
 امضای قریب الوقوع یک قرارداد 5/1 میلیون دلاری عراق با فرانسه برای خرید 100 فروند میراژ و دیگر سلاحهای پیچیده.
24/2/1358
درگیری، اعتصاب، تحصن در خرمشهر به دنبال آشوب‏های اخیر.
31/2/1358
اعتراض وزارت خارجه ایران به موضع‏گیری سنای آمریکا در رابطه با انقلاب اسلامی و تلقی آن به عنوان مداخله در امور داخلی ایران (اعتراض آمریکا به اعدام‏ها در ایران)
10/3/1358
نیروی دریایی عراق به منطقه خسرو آباد واقع در جزیره آبادان تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
13/3/1358
تصمیم حافظ اسد به میانجی‏گری بین ایران و عراق.
18/3/1358
نیرو‏های عراقی در منطقه میله مرزی 4/1 خرمشهر به خاک ایران تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
20/3/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان مرزی اروند کنار در حومه خرمشهر تجاوز کرد و منطقه را مورد شناسایی قرار داد. (روزنامه کیهان)
27/3/1358
نیروی هوایی عراق در جنوب جفیر به فضای پاسگاه مرزی طلائیه جدید تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
2/4/1358
-ادعای امیر انتظام مبنی بر لزوم استفاده از تکنسین‏های آمریکایی در ایران.
-تصمیم ارتش آمریکا مبنی بر تشکیل سپاه 110 هزار نفری برای مداخله سریع در نقاط آشوب زده جهان از جمله چاه‏های نفت در خلیج فارس.
-صدام در پیامی به آیت الله صدر: نمی‏گذارم تجربه ایران در عراق تکرار شود و آیت الله صدر تبدیل به امام صدر شود.
3/4/1358
-دستگیری عوامل عراقی در رابطه با انفجارات در بلوچستان.
-بالا گرفتن تشنج بین ایران و عراق و احتمال وقوع مقابله نظامی بین دو کشور.
-حمودی وزیر اطلاعات عراق، شرط بهبودی روابط اعراب با ایران را کنار گذاردن ادعای ایران مبنی بر حق حاکمیت بر بحرین ذکر کرد.
4/4/1358
-رادیو بغداد: ایران چه در گذشته و چه در در حال بزرگترین خطری است که عربیت خلیج و استقلال سیاسی و اقتصادی‏اش را تهدید می‏کند.
6/4/1358
 ادعای بی‏بی‏سی مبنی بر احتمال ادعای عراق بر حاکمیت خوزستان.
10/4/1358
-تلگرام روحانیون وابسته عراق به امام و اعتراض به آزار و اذیت عرب‏های خوزستان و دستگیری شیخ محمد طاهر خاقانی و استرداد سه جزیره به عرب‏ها.
-ادعای یک عضو حزب بعث: سیاست تجاوزکارانه ایران معرف یک معارضه جدی علیه احساسات ملت‏های عرب است. ملت‏های عرب در برابر تهدیدهای ایران ساکت نخواهند نشست.
11/4/1358
ورود انبوهی از سلاح‏های مختلف از سوی عراق به خوزستان.
13/4/1358
-نیرو‏های عراقی در منطقه عمومی خرمشهر به خاک ایران تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
-صدام: (برای اثبات صداقت سیاست ایران در قبال فلسطین) حکام ایران باید سرزمین غصب شده سه جزیره را به صاحبان آن مسترد دارند.
-بازگشت آقای محمود دعایی (سفیر ایران در عراق) به عراق.
15/4/1358
توسعه روابط عراق و انگلیس (مذاکرات وزرای خارجه طرفین)
16/4/1358
-نیرو‏های عراقی در منطقه عمومی خرمشهر به خاک ایران تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
-توسعه روابط عراق و آلمان با دیدار وزیر خارجه آلمان از عراق.
20/4/1358
-مذاکرات مهم ریمون با نخست وزیر فرانسه با سران عراق.
-عراق برای حمایت از (خلق عرب) به ایران اسلحه ارسال می‏کند امروز قایقی که از سواحل عراق به سمت جزیره مینو در آبادان اسلحه حمل می‏کرد، شناسائی شد. (روزنامه کیهان)
21/4/1358
نیرو‏های گشتی–شناسائی عراق از منطقه شلمچه فیلم‏برداری کردند. ‏(روزنامه کیهان)
24/4/1358
-درگیری در خرمشهر و پرتاب نارنجک به داخل مسجد جامع خرمشهر.
-درگیری در اکثر شهرهای کردستان خصوصاً مریوان.
25/4/1358
-دعوت امام امت به راهپیمایی برای اثبات طرفداری مردم از اسلام و قرآن و جمهوری اسلامی.
-محکوم نمودن آشوب‏های خوزستان توسط حزب توده.
26/4/1358
-حسن البکر ظاهراً به دلایل مربوط به سلامت جسمانی از مقام ریاست جمهوری و دبیر کلی حزب بعث و ریاست شورای انقلاب عراق کناره‏ گیری کرد و صدام را به جای خود منصوب کرد.
27/4/1358
-نیروی هوایی عراق ضمن تجاوز به آسمان حومه شوش، آن منطقه را مورد شناسایی قرار داد. (روزنامه کیهان)
-تقاضای بعضی از دولت‏های حوزه خلیج‏فارس از انگلیس مبنی بر شرکت در طرح‏های امنیتی منطقه.
29/4/1358
نیروی هوایی عراق ضمن تجاوز به مناطق مرزی فکه و بستان، آن مناطق را مورد شناسائی قرار داد. (روزنامه کیهان)
2/5/1358
 مخالفت طارِق عزیز با نفوذ شوروی در کشورهای عربی.
3/5/1358
محکومت ضدانقلاب و ارتباط آن با رژیم عراق به ادعای حزب توده.
4/5/1358
 صدام طی نامه‏ای به شورای انقلاب ادعا کرد که شرکت خرابکاران عراقی در خوزستان به تلافی مداخله ایران در کردستان عراق بوده است.
4/5/1358
 شکست یک کودتا علیه صدام در عراق.
5/5/1358
نیروی هوایی عراق ضمن تجاوز به آسمان سوسنگرد، آن منطقه را مورد شناسایی قرار داد. (روزنامه کیهان)
6/5/1358
 روی آوردن عراق برای تأمین تسلیحات به فرانسه و رها نمودن شوروی.
7/5/1358
-در ساعت 7، یک مین زیرخودروی خواروبار پاسداران در جزیره مینو در آبادان منفجرشد. (روزنامه کیهان و سند شماره 000023)
-مقامات بلندپایه دولتی در عراق به اتهام شرکت در کودتا علیه صدام دستگیر شدند. در میان آنان عدنان حسین نایب نخست وزیر، محمد محبوب وزیر آموزش و پرورش به چشم می‏خوردند.
14/5/1358
عده‏ای از مزدوران و نیرو‏های عراقی از نوار مرزی ایران و عراق در منطقه اروندرود بازدید کردند. که عبارت بودند از فرمانده لشکر بصره، رئیس استخبارات ارتش عراق، رئیس پلیس عراق، جرج حبش (یکی از سران فلسطینی که با گروه خلق عرب ایران مرتبط است) و شیخ خزعل به همراه تعدادی از افسران رژیم پهلوی (روزنامه کیهان و سند شماره 034679)
16/5/1358
تعیین روز قدس توسط حضرت امام.
18/5/1358
-انتصاب عدنان خیرا... به معاونت نخست وزیر و جانشین کل نیروهای مسلح.
-ادعای صدام مبنی بر اینکه حزب بعث در عراق بعد از کشف کودتا مسیر جدیدی را در پیش گرفته است و از روند قبلی رویگردان است. (شاید منظور چرخش به سوی غرب باشد).
20/5/1358
لغو قراردادهای نظامی با آمریکا با حجم 9 میلیارد دلار توسط دولت موقت.
25/5/1358
-تأکید سفیر عراق در عربستان بر استحکام روابط برادرانه عراق با عربستان.
-دستور اکید امام برای تعقیب و سرکوب شدید ضدانقلاب در کردستان.
27/51358
-سقوط پاوه و شهادت بیش از 100 نفر از پاسداران.
-شکست محاصره پاوه توسط نیروهای انقلاب.
-عفو عمومی در عراق برای تمامی زندانیان سیاسی توسط صدام.
28/5/1358
-دستور اکید و فوری حضرت امام مبنی بر حرکت نظامیان به سوی سنندج و سرکوب ضدانقلاب.
-پاکسازی پاوه از ضدانقلاب.
30/5/1358
افزایش مجدد مدت سربازی از یک سال به 18 ماه.
3/6/1358
 اعلام وزیر دفاع آمریکا مبنی بر دخالت نظامی آمریکا در صورت بروز بحران کمبود نفت.
4/6/1358
 حمله حزب دمکرات به سقز.
6/6/1358
-نیروی هوایی عراق ضمن تجاوز به آسمان سوسنگرد، آن منطقه را مورد شناسائی قرار داد. (روزنامه کیهان)
-حملات آشوب‏گران به شهرهای استان آذربایجان غربی.
-اعزام سه تیپ زرهی برای مقابله با حملات عراق به مرزهای غربی.
8/6/1358
-تصمیم انگلیس برای اعزام نیروی نظامی به منطقه خلیج فارس.
-آمریکا و عراق در آستانه برقراری مجدد روابط دیپلماتیک.
12/6/1358
فرار قاسملو و عزالدین حسینی به مرز عراق.
15/6/1358
 عزالدین حسینی و دو رهبر دیگر کرد خواستار پناهندگی به عراق شدند.
18/6/1358
-مخالفت ایران با اعزام "کاتلر" به عنوان سفیر آمریکا به ایران و فرستادن "بروس لینگن" به عنوان کاردار سفارت در ایران بجای وی-(لینگن معاون اسبق وزارت خارجه آمریکا بوده است).
25/6/1358
در منطقه کوشک، نیرو‏های عراقی به خاک ایران تجاوز کردند، همچنین در ساعت 3 بامداد از طرف نیرو‏های عراقی به سمت پاسگاه فکه تیراندازی شد. (روزنامه کیهان و سند شماره 000027)
4/7/1358
-شهر‏های آبادان و خرمشهر توسط عراق بمباران و گلوله باران شد. در نتیجه این اقدام دشمن، تعدادی از منازل مسکونی ویران و ساکنین آن شهید و مجروح شدند.
-نقاط مختلف پالایشگاه آبادان مرتب گلوله باران می‏شود.
-اسکله 11 و 12 آبادان منهدم شد، 2 نفر از نظامیان مستقر در اسکله‏ها به شهادت رسیدند و چند نفر مجروح شدند، همچنین سرنشینان یک دستگاه جیپ مجروح گردیدند. در پی این تجاوز نیرو‏های خودی که در اسکله 7 آبادان مستقر بودند اقدام به عکس المعل نموده و یک شناور عراقی را هدف قرار دادند و آن را غرق کردند. (سند شماره 113368)
17/7/1358
ملاقات صدام با امیر بحرین پیرامون مقابله با تهدیدهای ایران.
19/7/1358
-انتخاب صدام به عنوان دبیر کل حزب بعث عراق.
-تمجید صدام از روابط با فرانسه.
26/7/1358
نیروی هوایی عراق ضمن تجاوز به آسمان فکه، منطقه را مورد شناسایی قرار داد. (روزنامه کیهان)
 27/7/1358
 تقاضای بختیار از آمریکا برای کمک‏های مالی و عملیاتی برای مقابله با نظام جمهوری اسلامی.
30/7/1358
-11 تن از اعضای یک شبکه خرابکاری که قصد نفوذ به خاک ایران را داشتند در دهانه خلیج فارس به همراه مهمات و امکانات بمب گذاری دستگیر شدند.(روز نامه اطلاعات)
-شدیدترین درگیری در مهاباد از زمان شروع درگیری‏ها (بیشتر شهر در دست دمکرات‏هاست).
6/8/1358
-مزدوران عراقی، اهالی جزیره مینو را که به مناسبت ایام محرم به صورت دسته‏های عزادار در حال سوگواری بودند هدف آتش سلاح خود قرار دادند.
-مقدمات انجام یک معامله بزرگ تسلیحاتی بین عراق و اسپانیا.
7/8/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان حومه خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
8/8/1358
حملات ضدانقلاب به مهاباد، بانه، اشنویه و... در عرض یک هفته اخیر.
10/8/1358
-اعتراض رسمی ایران به آمریکا به خاطر پذیرفتن شاه مخلوع.
-ملاقات بازرگان و برژینسکی در الجزایر.
13/8/1358
اشغال سفارت امریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام.
14/8/1358
-حمایت حضرت امام از اشغال سفارت امریکا در تهران.
-مخالفت و انتقاد روزنامه انقلاب اسلامی در اشغال سفارت امریکا در تهران.
15/8/1358
-نیرو‏های عراقی در منطقه اروند کنار به خاک ایران تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
-استعفای بازرگان و دولت وی و پذیرش توسط حضرت امام و مأموریت شورای انقلاب برای رسیدگی به امور کشور.
-اعلام سیاست صبر و حوصله آمریکا در مقابل ایران توسط دولت کارتر.
-قراردادهای فراوان عراق با کشورهای غربی برای تجهیز و تقویت نیروی دریائی خود.
-اشغال کنسولگری ایران در بصره.
16/8/1358
-مزدوران عراقی در ساعت 6 بامداد با آرپی‏جی‏7 به روستای قصبه در خسروآباد آبادان حمله کردند، در این حمله ساختمان درمانگاه روستا، به همراه تعدادی از منازل ،تخریب شد. ‏(خبر گزاری جمهوری اسلامی)
-درخواست بختیار از آمریکا برای محاصره اقتصادی ایران.
18/8/1358
عدم پذیرش استعفای مدنی از سوی حضرت امام و دستور بر بازگشت فوری به خوزستان.
22/8/1358
-ادعای بنی‏صدر مبنی بر تمایل به برقراری رابطه با آمریکا.
-درگیری و ناآرامی در سنندج.
23/8/1358
-در نخستین ساعت بامداد یک ناوچه ایرانی در اروند رود هدف تیر اندازی نیرو‏های عراق قرار گرفت.
-توقیف کلیه دارائی‏های متعلق به ایران در آمریکا و شعب بانک‏های آمریکایی در سرتاسر جهان به دستور کارتر.
24/8/1358
-تشدید فعالیت‏های مهندسی نظامی عراق در مرزها.
-تعجیل عراق در تأمین تسلیحات از کشورهای جهان.
3/9/1358
نیروی دریایی عراق، خرمشهر را مورد تجاوز قرار داد. (روزنامه کیهان)
4/9/1358
-رد احتمال درگیری نظامی با عراق توسط دریادار مدنی.
-پیام حضرت امام به کردستان.
5/9/1358
انتقاد شدید عراق از اشغال سفارت امریکا در تهران.
6/9/1358
-دستور امام به تجهیز و آموزش نظامی در بالاترین حد علیه آمریکا (دستور تشکیل بسیج 20 میلیونی به فرمان امام).
13/9/1358
 از ساعت 2 الی 3 بامداد تعدادی از هواپیما‏های عراقی به منظور گشت زنی بر فراز منطقه مرزی کوشک از شمال به جنوب پرواز می‏کردند، امروز 2 فروند هلی کوپتر عراقی به پاسگاه مرزی مؤمنی در حومه خرمشهر تجاوز کردند و به سمت افراد گشتی خودی تیر اندازی کردند.(سند شماره (033746)
14/9/1358
 تهدید روبرو نمودن ایران با عواقب اقتصادی و استراتژیکی وخیمی توسط هفت کشور اروپای غربی.
15/9/1358
عراق نیرو‏های گشتی خود را در اروندرود تقویت کرده است. ناوچه‏های عراقی نیز در ساعت‏‏های مختلف شب و روز در اروند تردد می‏کنند. ‏(سند شماره 033745)
-اعلام موضع برژنف مبنی بر مخالفت مداخله هر قدرت خارجی در ایران.
18/9/1358
نیرو‏های عراقی در پاسگاه مرزی شلحه، فرنوبیه، شلحه و بوارین، تعویض شدند.(سند شماره 033755)
21/9/1358
نیرو‏های عراقی به منطقه دشت آزادگان تجاوز کردند که با اقدام سپاه پاسداران و عشیره سعیدیه دفع گردید. (روزنامه بامداد و کیهان)
22/9/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان شوش تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
24/9/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان بستان و فکه تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
26/9/1358
 ادعای عراق مبنی بر حاکمیت عراق بر شط‏العرب از سوی طارِ عزیز وزیر خارجه.
28/9/1358
-بررسی مسئله قطع رابطه با رژیم عراق در شورای انقلاب.
-موجی از بمب‏گذاری‏ها در راه آهن، صنعت نفت مناطق نظامی و...در خوزستان.
6/10/1358
-ورود نظامیان شوروی به افغانستان همزمان با فشار آمریکا بر ایران.
10/10/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان سوسنگرد و فکه تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
11/10/1358
رأی شورای امنیت به طرح آمریکا مبنی بر تحریم اقتصادی علیه ایران (11 رأی موافق و 4 رأی ممتنع) (روزنامه کیهان)
13/10/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان حومه سوسنگرد تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
19/10/1358
100 نفر نیروی مسلح، پاسگاه کوشک را محاصره کردند و بین نیرو‏های مهاجم و نیرو‏های خودی درگیری روی داد که منجر به شهادت یک نفر غیر نظامی و یک نفر جوانمرد شد. (روزنامه کیهان)
20/10/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان منطقه بستان تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
23/10/1358
-نیروی هوایی عراق به آسمان منطقه سوسنگرد تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
-عراق اولین کشوری که بعد از اشغال افعانستان توسط شوروی به آمریکا پیشنهاد تسهیلات و پایگاه نظامی داد.
9/11/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان شوش تجاوز کرد،همچنین در این روز در اروند درضلع جنوبی جزیره مینو ناوچه ایرانی، هنگام گشت با یک بلم موتوردار عراقی روبرو شد که در پی این حادثه بلم عراقی، با شروع به تیر اندازی به سرعت از ناوچه از ایرانی فاصله گرفت. (سند شماره 033866)
16/11/1358
 خرید نظامی عراق از ایتالیا به ظرفیت 2500 تن و ارزش 9/1 میلیارد دلار.
21/11/1358
-دیدار شاه حسن از عربستان و عراق.
-موج انفجارات و خرابکاری‏های خصوصاً در جنوب و بالاخص در صنعت نفت و گاز.
1/12/1358
-نصب بني‌صدر به فرماندهي كل قوا
-نیروی هوایی عراق به آسمان حومه خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
12/12/1358
حملات و درگیرهای مکرر مرزی بین ایران و عراق.
13/12/1358
نیرو‏های عراقی منطقه دشت آزادگان را مورد تجاوز قرار دادند. (روزنامه کیهان)
18/12/1358
اقدام ایران در تقلیل روابط با عراق از سفیر به سطح کاردار.
27/12/1358
نیروی هوایی عراق به آسمان شوش تجاوز کرد.
نیروی هوایی عراق به آسمان آبادان تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
30/12/1358
نیرو‏های عراقی به پاسگاه طلائیه قدیم تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)

سال 1359

6/1/1359

یک قایق گشتی ایران در اروند رود در کنار مرز‏های آبی جزیره مینو توسط پلیس عراق جزیره در مرز آبی توقیف شد و سرنشینان آن تحویل سازمان امنیت بصره شدند. (سند شماره 000629)
۱۳۵۹/۱/۷
-تأکید صدام بر حمایت از مبارزه اقلیت‌‏های قومی ایران بر ضد جمهوری اسلامی ایران.
-قطعنامه کنگره ملی عرب-بغداد: اقلیتهای قومی ایران باید به حق مشروع خود برسند.
8/1/1359
 هادینگ کارتر: به کار گرفتن نیروهای نظامی آمریکا علیه ایران بعید نیست.
9/1/1359
نیرو‏های عراقی به منطقه دشت آزادگان تجاوز کردند، هواپیما‏های عراقی نیز بر فراز منطقه عملیاتی، حریم فضایی بستان را شکستند. (روزنامه کیهان)
10/1/1359
در هور العظیم بین صیادان ایرانی و عراقی درگیری مسلحانه‏ای روی داد که به کشته شدن 2 نفر انجامید. (سند شماره 063263)
۱/۱۲/۱۳۵۹
صدام، رئیس جمهوری عراق، آمادگی کشورش را برای جنگ با جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.
 ۱۳۵۹/۱/۱۳
ترور نافرجام طارق عزیز، معاون نخست وزیر عراق، در بغداد؛ دولت عراق بدون ارائه سندی ایران را به این اقدام متهم کرد.
14/1/1359
سوگند صدام برای انتقام از ایران جهت حمله به یکی از نزدیکانش در دانشگاه.
16/1/1359
ابوالهول "از کمیته مرکزی الفتح": جای بحث وجود ندارد که جزایر سه گانه اشغال شده در زمان شاه مخلوع باید به حاکمیت عربی بازگردانده شود.
17/1/1359
 دبیر دوم سفارت ایران در بغداد عنصر نامطلوب شناخته شد.
۱۳۵۹/۱/۱۸
همزمان با قطع رابطه آمریکا و ایران، صدام خواهان واگذاری جزایر ایرانی تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی به عراق شد.
19/2/1359
-کویت از عراق حمایت می‏کند زیرا عراق صلح را برگزیده و در حالی که سایرین جنگ را مطرح می‏کنند.
-امام: باید با نهایت قدرت جلوی عراق ایستاد.
20/1/1359
-برنامه ریزی برای حملات هوایی آمریکا به ایران.
-درخواست رسمی آمریکا از جامعه اقتصادی اروپا جهت حمایت از تحریم آمریکا علیه ایران.
-صدام: عراق آماده و مجهز است تا برای دفاع از حاکمیت و افتخار خود به جنگی دست بزند.
21/1/1359
-نیروی دریایی عراق به منطقه خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
-ملک حسین: عراق ستون فقرات عرب را تشکیل می‏دهد و عربها نباید اجازه دهند که این کشور مورد تجاوز قرار بگیرد.
23/1/1359
-سفر شاپور بختیار به عراق و سخنرانی در یک سمینار برای سران رژیم.
-ملاقات اویسی، ازهاری و سردار جوف در حوالی مرز ایران و عراق.
-اظهارات خالد الحسن (از اعضاء کمیته مرکزی الفتح) مبنی بر حمایت از پس گرفتن جزایر سه‏گانه در خلیج فارس.
24/1/1359
-مزدوران عراقی با سلاح سنگین به پاسگاه‏های مرزی سعیدیه و چزابه واقع در دشت آزادگان حمله کردند. (روزنامه جمهوری اسلامی)
-شهادت آیت الله صدر به اتفاق خواهرش.
-قرارداد میان دوبی و آمریکا مبنی بر در اختیار قرار دادن تسهیلات بندری دوبی جهت نیروی دریایی آمریکا.
-نامه عراق به فیدل کاسترو و درخواست توزیع آن به عنوان سند رسمی در میان اعضاء جنبش عدم تعهد مبنی بر ی ایران در مورد سه جزیره.
25/1/1359
 پیمان سعدون حمادی به دبیر کل سازمان ملل بر ادامه اشغال ایران بر سه جزیره خلیج فارس.
27/1/1359
 اظهارات سعدون حمادی مبنی بر ادامه مناقشه بین دو کشور تا زمانی‏که آیت الله (امام) خمینی اصرار به ادامه انقلاب در سراسر جهان اسلام ادامه داشته باشد.
28/1/1359
تقبل مسئولیت انفجار لوله‏های نفتی توسط عراق.
29/1/1359
 ایجاد محدودیت‏های اقتصادی جدید علیه ایران به دستور کارتر، مرحله بعدی دخالت نظامی خواهد بود.
30/1/1359
 مهلت 24 ساعته به دیپلمات‏های ایران در بغداد برای ترک عراق.
31/1/1359
 برژینسکی: در صورت گسترش درگیری‏های بین ایران و عراق احتمال مداخله آمریکا وجود دارد.
3/2/1359
 برژینسکی: اگر بحران ایران به شکل فعلی ادامه یابد امکان تجزیه ایران خیلی زیاد است.
۱۳۵۹/۲/۴
تأکید صدام بر حاکمیت عراق بر خوزستان (عربستان).
 ۱۳۵۹/۲/۵
نخستین حمله ارتش عراق به تأسیسات نفتی ایران، در دهلران؛ تا آغاز رسمی جنگ ۱۳ نوبت دیگر به تأسیسات مختلف نفتی حمله شد.
7/2/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان سوسنگرد و آبادان تجاوز کرد و برفراز فرودگاه و پایشگاه آبادان به شناسائی پرداخت. (روزنامه کیهان)
8/2/1359
نیروی هوایی عراق 2 بار بر فراز آسمان چنانه در منطقه عمومی دزفول حریم هوایی ایران را شکست. همچنین یک فروند هلی کوپتر دشمن که در مرز هخامنش در منطقه بستان به خاک ایران تجاوز کرده بود در اثر آتش خودی منهدم شد. (روزنامه کیهان و جمهوری اسلامی)
9/2/1359
-9 کشور عضو جامعه اقتصادی اروپا به توافق رسیدند که تحریم‏های احتمالی اقتصادی و دیپلماتیک فوری علیه ایران اعمال کنند.
-دیدار صدام و برژینسکی در اردن.
-سفر ده روزه سعدون حمادی به آمریکا.
10/2/1359
-جرج بال (وزیر خارجه پیشین آمریکا): باید ایران از نظر سیاسی و دیپلماتیک در انزوا قرار گیرد.
-بختیار: از یک هفته پیش در جریان نقشه حمله آمریکا به ایران بوده است نمایندگان آمریکا از وی خواسته‏اند که آیا او می‏تواند بزودی در یک منطقه آزاد شده در ایران فعالیت کند. بختیار در پاسخ گفته بود که اوضاع پس از شرایط حاکم بر دانشگاه‏ها بسیار مناسب است.
11/2/1359
نیروی هوایی عراق در جنوب آبادان به آسمان خسروآباد تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
13/2/1359
 اشغال سفارت ایران در لندن توسط عوامل عراقی.
16/2/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر تجاوز کرد، همچنین مزدوران عراقی با نفوذ به خاک جمهوری اسلامی پل بستان واقع در رودخانه کرخه کور را مورد حمله قرار دادند. (سند شماره 000662)
17/2/1359
نیرو‏های عراقی به منطقه خرمشهر تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
18/2/1359
 نعیم حداد: ما با مذاکرات مستقیم با ایران موافقیم اما دولت ایران باید نخست سه جزیره را تخلیه کند.
20/2/1359
نیرو‏های مهاجم به مدت 30 دقیقه، پاسگاه ژاندارمری بستان را زیر آتش گرفتند، همچنین امروز نیروی هوایی عراق به آسمان شلمچه تجاوز کرد. (روزنامه کیهان و سن شماره 041202)
21/2/1359
نیرو‏های عراقی به منطقه دشت آزادگان تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
22/2/1359
یک فروند هواپیمای عراقی در ساعت 15 به حریم هوایی آبادان تجاوز کرد که پس از اجرای آتش پدافندی خودی متواری شد. (سند شماره 041237)
23/2/1359
-نیروی هوایی عراق حریم هوایی خرمشهر را شکست.
-در اروند کنار، واحد گشت دریایی سپاه آبادان (در خاک خودی) بین (داخل) نهر عبور با یک قایق حامل مهاجمین مزدور عراقی هلاک گردید. (روزنامه کیهان و جمهوری اسلامی)
24/2/1359
نیروی دریایی عراق به منطقه خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
28/2/1359
نیروی دریایی عراق به جزیره مینو واقع در جنوب آبادان تجاوز کرد. ‏(روزنامه کیهان)
1/3/1359
پاسگاه خسروآباد و حیدرآباد از توابع آبادان زیر آتش توپخانه و خمپاره عراق قرار گرفتند. (روزنامه کیهان)
3/3/1359
-نیرو‏های عراقی به منطقه خرمشهر تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
-دولت کانادا از روز پنجشنبه صادرات کلیه کالاهای خود را به ایران ممنوع اعلام کرده است.
4/3/1359
 تاس: آمریکا، مصر و اسرائیل طرح کودتا در ایران را بررسی کردند.
5/3/1359
-30 نفر مسلح در حوالی میله‏های مرزی 19/22 و 20/22 مشاهده شدند. قابل توجه است که اکیپ ارتشی مستقر در عین خوش موفق شد، 8 نفر از آنان را دستگیر کند، در بین دستگیر شدگان 4 افسر ودرجه دار و 4 نفر غیر نظامی عراقی دیده شده‏اند. (سند شماره 063637)
-نعیم حداد: کشور متبوع وی مخالف هرگونه میانجی‏گری است، هیچ‏گونه آینده‏ای برای چنین اقدامی وجود ندارد.
8/3/1359
مزدوران عراقی به سوی پاسداران مستقر در پاسگاه خین از توابع خرمشهر، آتش گشودند. (سند شماره 063899)
11/3/1359
 تحریم‏های اقتصادی دولت انگلیس علیه ایران از روز پنجشنبه به اجرا گذاشته می‏شود.
13/3/1359
نیروی هوایی عراق امروز 2بار به آسمان منطقه عمومی دزفول تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
15/3/1359
نیروی هوایی دشمن به آسمان منطقه عمومی اندیمشک تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
16/3/1359
نیروی هوایی عراق، آسمان حومه اهواز را مورد تجاوز قرار داد. (روزنامه کیهان)
17/3/1359
نیرو‏های عراقی به منطقه خرمشهر تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
18/3/1359
در خرمشهر، پرسنل گشت پاسگاه شوش از داخل عراق هدف تیراندازی دشمن قرارگرفتند، و در جزیره مینو مزدوران عراقی با نفوذ به داخل جزیره با آر پی جی 7 مسلسل و تفنگ به مقر سپاه در جزیره حمله کردند. (اسناد شماره 034090 و 040227)
21/3/1359
به دنبال تیراندازی نیرو‏های عراقی در ساعت 11 به سمت پاسگاه مومنی و خین از توابع خرمشهر، نیرو‏های مستقر در پاسگاه با دشمن درگیر شدند، در این درگیری 2 پاسدار شهید و 2 نفر سرباز ژاندارمری مجروح شدند. (اسناد شماره 034644 و 040262)
24/3/1359
-نیرو‏های هوایی عراق به آسمان خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
-بیانیه وزارت خارجه ایران: در تاریخ 20/3 دو نفر دیپلمات عراقی در حین گرفتن اسناد دستگیر و عنصر نامطلوب تشخیص داده شدند.
26/3/1359
-روزنامه مردم: توطئه خطرناک جدیدی از داخل و خارج در شرف تکوین است و پیش بینی شده که با همکاری نیروهای ارتجاعی در جنوب و غرب ایران نیروهایی از افسران فراری و افراد مزدور که در عراق، مصر و عربستان آماده شده‏اند که از راه هوا زمین و دریا خوزستان و سواحل خلیج فارس را اشغال کنند.
-حسن نزیه: بزودی یک کودتای نظامی در ایران صورت گرفته و رژیم امام خمینی را نابود می‏کند.
4/4/1359
 نیروی هوایی عراق حریم آسمان ایران در جنوب آبادان و خسروآباد را شکست. (روزنامه کیهان)
5/4/1359
نیرو‏های عراقی به گمرگ شهر خرمشهر تیراندازی کردند. (روزنامه کیهان)
7/4/1359
نیروی دریایی عراق به منطقه خسروآباد تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
20/4/1359
كودتاي نوژه جهت براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران که از سوی امرای فراری ارتش سازماندهی شد بود لو رفت.
23/4/1359
نیرو‏های عراقی به خرمشهر و پاسگاه مؤمنی تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
 24/4/1359
-دکتر باهنر: توطئه‏ای که قرار بود چهارشنبه شب توسط مأموران سیا و عدهای از عناصر ضدانقلاب به مورد اجرا درآید توسط سپاه و مأموران و با همکاری مردم خنثی شد.
-سعدون حمادی: مناسبات ایران و عراق تیره‏تر خواهد شد.
25/4/1359
-نیروی دریایی و هوایی عراق خرمشهر و آبادان را مورد تجاوز قرار دادند. (روزنامه کیهان)
-سفر دوگلاس هارد وزیر مشاور در امور خارجه انگلیس جهت بسط روابط دوستانه به بغداد.
28/4/1359
-فرمانده سپاه قصر شیرین: پس از شکست کودتا اوضاع در مرز آرام شده است.
-بختیار: اقدامات آینده علیه انقلاب بصورت گسترده‏تر منظم‏تر و با شدت بیشتری انجام می‏شود.
29/4/1359
صدام: اکنون ما نیروی نظامی کافی برای بازپس گرفتن سه جزیره عربی اشغال شده توسط ایران را فراهم کرده‏ایم ما از هنگام اشغال این جزایر در مارس 1975 نه سکوت کرده‏ایم و نه دچار رخوت....بلکه توان و قدرت نظامی اقتصادی خود را در مدت هفت سال افزایش دادیم.
30/4/1359
 تمایل صدام به تجدید روابط با آمریکا و ملاقات بین حمادی و ادموند ماسکی.
1/51/1359
-نیرو‏های عراقی که قصد شناسایی منطقه هورگان را داشتند، با نیرو‏های خودی درگیر شدند، امروز همچنین نیرو‏های عراقی به پاسگاه طلائیه قدیم تجاوز کردند. (روزنامه کیهان و سند شماره 056351)
-تقویت روابط بازرگانی عراق و آمریکا.
2/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان منطقه سوسنگرد تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
۱۳۵۹/۵/۴
اعلام نارضایتی دولت عراق از امضای قرارداد 1975 و شرایط آن.
6/5/1359
واحد‏های ارتش عراق، با سلاح سنگین، پاسگاه سوبله از توابع سوسنگرد را هدف گلوله باران خود قرار دادند، نیرو‏های عراقی، همچنین پاسگاه مؤمنی از توابع خرمشهر را مورد تجاوز قرار دادند. (روزنامه کیهان و سند شماره 034293)
9/5/1359
یک هواپیمای عراقی به آسمان آبادان در منطقه خسروآباد تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
10/5/1359
 نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
11/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان اروند کنار و خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
13/5/1359
-نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر و خسروآباد تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
-نقل و انتقالات وسیع و تمرکز ارتش عراق از مرز سومار تا باویسی و ازگله.
-موافقت آمریکا با فروش موتورهای جت برای کشتی‏های جنگی عراق.
14/5/1359
 دیدار صدام از عربستان.
16/5/1359
-نیروی هوایی عراق حریم آسمان خرمشهر و آبادان را شکست. (روزنامه کیهان)
پراودا از قول برژینسکی: هدف اصلی سرنگون ساختن رژیم کنونی ایران است.
18/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان آبادان تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
21/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
۱۳۵۹/۵/۲۱
حمله ارتش عراق به پاسگاه‌‏های بندر جوق و برار عزیز، در منطقه عمومی قصر شیرین، که به شهادت ۲۱ نفر از مأموران دو پاسگاه انجامید.
22/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان آبادان تجاوز کرد.
24/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان آبادان تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
25/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
26/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان آبادان وخرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
28/5/1359
 نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر و شلمچه تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
31/5/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان آبادان تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
1/6/1359
نیروی دریایی عراق در کنار اروند رود در منطقه پاسگاه دریایی خرمال به خاک ایران تجاوز کرد. همچنین هواپیما‏های عراقی حریم آسمان خرمشهر و پاسگاه کیلومتر 25 خرمشهر را شکستند. (روزنامه کیهان)
2/6/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
3/6/1359
-سپاه پاسداران وقوع يك جنگ تمام عيار را پيش‏بيني كرد.
-نیروی دریایی عراق به بندر خرمشهر حمله کرد و تعداد 43 فروند ناوچه گارد ساحلی ایران را که متعلق به شرکت اروندان بود به غنیمت برد، ضمنا نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر تجاوز کرد.(سند شماره 000299)
-صدور فرمان آماده‏باش توسط فرمانده ارتش عراق، تقويت پاسگاه‏هاي مرزي و حمل مهمات فراوان به پايگاه هوايي شعيبيه، بر نزديك بودن حمله عراق دلالت مي‏كرد.
4/6/1359
-بر اثر گلوله باران نیرو‏های عراقی به هویزه، جاده به روی مسافران بسته شده و یک نفر به شهادت رسید. (سند شماره 034354)
-رژیم عراق: موضع‏گیری رژیم ایران در ادامه اشغال جزایر سه گانه عربی مخالفت آشکار با قوانین بین‏المللی است که گرفتن زمین‏های دیگران را با توسل به زور نفی می‏کند.
6/6/1359
نیرو‏های عراقی به طرف پاسگاه طلائیه قدیم تیراندازی کردند و نیز هواپیما‏های آن کشور به آسمان سوسنگرد تجاوز کردند. (روزنامه کیهان و سند شماره 034356)

7/6/1359
-نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر و پاسگاه طلائیه قدیم تجاوز کرد.(روزنامه کیهان)
-كيسينجر پيش‏بيني كرد ظرف 10 روز عراق در جنگ پيروز شود. بختيار نيز سقوط نظام اسلامي را ظرف چند ماه محقق دانست.
-سه هواپيماي دشمن در آسمان مهران به پرواز درآمد.
-46 تانك دشمن روبه‌روي نوسود مستقر شد.
-کسینجر: جنگ حداکثر ظرف نه روز با پیروزی عراق پایان خواهد یافت.
-بختیار: مسئله سقوط نظام در ایران طی چند ماه آینده تحقق مییابد.
8/6/1359
هواپیما‏های عراقی در ساعت 16 به آسمان آبادان تجاوز کرده و مناطق مختلف رود بهمنشیر را هدف راکت‏های خود قرار دادند که خسارت‏های جانی و مالی در پی داشت. (روزنامه کیهان و سند شماره 000321)
9/6/1359
-نیروی دریایی عراق به خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
-2000 نيروي مسلح از طرفداران سردار جاف در مرز ايران مستقر شدند.
10/6/1359
نیروی دریایی عراق پاسگاه حدود در منطقه خرمال را مورد تجاوز قرارداد. (روزنامه کیهان)
11/6/1359
-نیرو‏های عراقی به پاسگاه حدود در منطقه خرمشهر تجاوز کردند. (روزنامه کیهان)
-نظاميان عراق در مرز آذربايجان غربي، تا شعاع 20 كيلومتري تخليه شده و به مرزهاي جبهه كرمانشاه و خوزستان اعزام شدند.
-2000 نيروي پياده همراه با نيروي زرهي از بصره به سمت مرز حركت كردند.
۱۳۵۹/۶/۱۴
حمله ارتش عراق به پاسگاه‌‏های مرزی دهلران و نفت شهر.
15/6/1359
نیروی هوایی عراق به آسمان خسروآباد در جنوب آبادان تجاوزکرد. (روزنامه کیهان)
16/6/1359
-عراق مناطق هورالعظیم، خرمشهر و آبادان را مورد تجاوز زمینی، هوایی و دریایی قرار داد.(روزنامه کیهان)
-نخستین حمله هوایی و زمینی ارتش عراق به پاسگاه‌‏های ایلام، قصر شیرین، خرمشهر، خسروآباد، نفت شهر، سومار.
-عراق خان‏ليلي را اشغال كرد.
-تحویل یادداشت دولت عراق به کاردار ایران، در بغداد، مبنی بر پس دادن سرزمین‌‏های (به زعم آنان) اشغالی به عراق
17/6/1359
-دولت عراق به كليه خانواده‏ها دستور احداث پناهگاه داد.
-نیروی هوایی عراق آسمان آبادان و حومه خرمشهر را مورد تجاوز قرار داد. (روزنامه کیهان)
-عراق، پس از دادن دو یادداشت به کاردار جمهوری اسلامی ایران در بغداد، پاسگاه زین القوس و مناطق اطراف آن را اشغال کرد؛ این مناطق به موجب پیمان ۱۹۷۵م الجزایر به ایران واگذار شده بود
 ۱۳۵۹/۶/۱۸
-حمله زمینی و هوایی ارتش عراق به شهر‏های مرزی خرمشهر و نفت شهر و قصر شیرین و پاسگاه‌‏های مرزی جنوب و غرب ایران.
-نیروی هوایی عراق به آسمان خرمشهر تجاوز کرد. (روزنامه کیهان)
19/6/1359
-عراق از زمین و هو ا به پاسگاه طلائیه و جاده شماره 6، واقع در 30 کیلومتری غرب جاده اهواز–خرمشهر حمله کرد، همچنین هواپیما‏های عراق حریم آسمان ایران را در دهانه اروند شکستند. (روزنامه کیهان و سند شماره 042948)
-درگیری مرزداران ایران با مهاجمان ارتش عراق در پاسگاه‌‏های مرزی صالح آباد، ایلام، مهران، نفت شهر، طلائیه، قصر شیرین؛ در همین روز عراق سومین یادداشت را به ایران تحویل داد.
-عراق به ميمك حمله كرد.
-صدام: عراق مصمم است حتی یک وجب از خاک خود را که در اشغال ایران باشد از تصرف این کشور خارج کند. این کار مبتنی بر قانون و به منزله تجاوز نیست. ما در بین ملت ایران دوستان زیادی داریم.
20/6/1359
-800 تانك و نفربر به طرف مرز دهلران حركت كرد.
-سخنرانی صدام در جلسه وزیران امور خارجه کشور‏های عربی در مورد باز پس‌گیری خاک عراق! از ایران. صدام: تصمیم گرفته ایم که سرزمینهای غصب شده توسط ایران را باز پس گیریم.
-نیرو‏های عراق در منطقه اروندکنار حریم هوایی ایران را شکستند. (روزنامه کیهان)
21/6/1359
نیرو‏های زمینی عراق به پاسگاه‏های حدود، مؤمنی و خین حمله کردند، و از طریق هوا، خرمشهر و مرز‏های آبی آبادان را مورد تجاوز قرار دادند. (روزنامه کیهان)
-حمله زمینی و هوایی ارتش عراق به پاسگاه‌ها و مناطق مرزی جنوب و غرب جمهوری اسلامی ایران، از جمله خرمشهر و سومار و بازرگان و سرپل ذهاب.
-ميمك به تصرف عراق درآمد.
22/6/1359
-قرارگاه‌هاي تيپ 95 و تيپ 98 از استان اربيل به خانقين منتقل شد.
-8 سايت موشك ضدهوايي در جنوب مستقر شد.
-درگیری مرزداران ایران با نیرو‏های متجاوز ارتش عراق در پاسگاه‌‏های مرزی قصرشیرین و خرمشهر و…
-نیرو‏های عراقی پاسگاه‏های مؤمنی و خین از توابع خرمشهر را مورد تجاوز قراردادند. (روزنامه کیهان)
23/6/1359
-یک ناوچه عراقی مستقر در اروند رود، پاسگاه خین از توابع خرمشهر را هدف گلوله باران خود قرار داد.(سند شماره 034441)
- عراق هشت نامه به رؤسا و سران هشت سازمان بین‌المللی (سازمان ملل متحد، ششمین کنفرانس سران کشور‏های غیر متعهد، سازمان کنفرانس اسلامی، اتحادیه عرب، سازمان وحدت آفریقا، بازار مشترک اروپا، سازمان جنوب شرقی آسیا، سازمان کشور‏های قاره آمریکا)، درباره ادعا‏های این دولت نسبت به جمهوری اسلامی ایران ارسال کرد.
 ۱۳۵۹/۶/۲۴
-حمله توپخانه‏ای ارتش عراق به پاسگاه‌‏های نفت شهر و شلمچه و بیات.
-عراق به پاسگاه‏های شلمچه، خین و خرمان از توابع خرمشهر تجاوز کرد که در اثر این تجاوز 7 نفر از نیرو‏های خودی شهید و مجروح شدند. (اسناد شماره 000415 و 063778)
-معاون شوراي انقلاب عراق (عزت ابراهيم الدوري) گفت: "عمليات ما براي بازپس‏گيري 1300 كيلومترمربع از خاك عراق تا آخر هفته جاري پايان مي‏يابد.
-يك لشكر و 3 تيپ به خانقين اعزام شد.
-عراق در مرز بستان مانور اجرا كرد.
-عراق از سربازان منقضي خدمت خواست طي 4 روز خود را به واحدهاي مربوطه معرفي نمايند.
25/6/1359
-عراق پاسگاه انجيره را تصرف كرد.
-عراق پاسگاه‏های رشیدیه، طاوسیه، صفریه، دویرج را در منطقه فکه با نیرو‏های زرهی، مورد حمله قرارداد، این حمله در ساعت 16:30 شروع شد و در نتیجه آن پاسگاه طاوسیه سقوط کرد، همچنین نیرو‏های عراقی، به جزیره آبادان تجاوز کردند. (روزنامه کیهان و سند شماره 000426)
-درگیری در پاسگاه صفریه بین نیرو‏های خودی و دشمن ادامه دارد، ولی پاسگاه رشیدیه منهدم شده و به اشغال عراق درآمد، در خرمشهر نیرو‏های پاسگاه مؤمنی با مهاجمین درگیر شدند که چند نفر از نیرو‏های خودی مجروح شدند. (اسناد شماره 005337 و 065158)
26/6/1359
-لغو قرارداد 1975 الجزاير و اعلام حاكميت مطلق بر "اروندرود" به وسيله عراق.
-دو لشكر زرهي عراق در مرز خوزستان مستقر شد.
-لشكر 1 پاسگاه‏هاي شرق العماره را تقويت و پاسگاه رشيديه را تصرف كرد.
-يك تيپ زرهي عراق در مقابل پاسگاه چيلات مستقر شد.
-یادداشت امور خارجه عراق به کاردار ایران در بغداد: دولت جمهوری عراق تصمیم گرفته است که موافقتنامه الجزایر را کان لم یکن اعلام کند.
27/6/1359
-80 قبضه توپ و خمپاره‏انداز وارد فاو شد.
-در پی درگیری هوایی بین هواپیما‏های خودی و دشمن یک هواپیمای عراقی در منطقه فکه در خاک ایران سقوط کرد.(سند شماره 050664)
-محاصره قصرشیرین به دست ارتش عراق، که پس از چهار روز مقاومت، در ۳۱/۶/۱۳۵۹ به اشغال آنان درآمد و به ویرانی ۱۲ هزار و ۸۸۲ واحد مسکونی در شهر و روستا‏های اطراف آن انجامید؛ این شهر با تلاش نیروهای ایران، در ۲۲ خرداد ماه ۱۳۶۱، آزاد شد.
-مجمع ملی عراق شب گذشته تصمیم شورای فرماندهی این کشور مبنی بر لغو قرارداد 1975 را تأیید کرد.
28/6/1359
-عراق در فکه، دشت آزادگان و آبادان به سرزمین ایران تجاوز کرد، در فکه پاسگاه‏های فکه، صفریه و دویرج هدف حملات عراق بود در دشت آزادگان، پاسگاه سوبله زیر آتش دشمن قرار گرفت و نیز آب‏های ساحلی آبادان در دهانه فاو مورد تجاوز نیرو‏های دریایی عراق واقع شد. (روزنامه کیهان و سند شماره 021427)
-وزارت خارجه عراق اعلام كرد: كشتي‏هايي كه قصد عبور از شط‏العرب دارند بايد پرچم عراق را بر عرشه خود نصب كنند.
-60 خودرو حامل پل‌هاي نظامي به كوت و 11 خودرو به ديوانيه اعزام شد.
29/6/1359
-نبرد سنگيني از دهانه اروندرود تا خرمشهر ادامه دارد.
-پاسگاه شيخان در منطقه نوسود به تصرف عراق درآمد.
-امروز درگیری وسیعی دراروند رود و حوالی آن بروز کرد، اقدامات عراق بدین ترتیب بود:
-پاسگاه خین مورد تجاوز قرار گرفت.
-ترمینال نظامی بندر خرمشهر هدف حمله عراق قرارگرفت.
-یک کشتی تجاری ایران هدف آتش عراق قرار گرفت و آسیب دید.
-یک قابق ژاندارمری جمهوری اسلامی در اروند هدف آتش دشمن فرار گرفت و غرق شد، ضمناً چند نفر از پرسنل ژاندار مری مجروح شدند.
-2 قایق کوچک موتوری ایران که در داخل اروند متوقف بودند بر اثر تیر اندازی نیرو‏های عراقی غرق شدند، که نیرو‏های خودی نیز متقابلاً عکس العمل نشان دادند.
-در ساعت 17 ناوچه شماره 4 عراقی در محل تلاقی رود اروند و نهر خین هدف قرار گرفت و منهدم شد.
-یک کشتی لایرویی عراق در کنار اروند هدف قرار گرفت و غرق شد.
-یک ناوچه موشک انداز در دهانه اروند مورد اصابت آتش خودی قرار گرفت و غرق شد.
-اعلام حمایت ملک حسین از صدام در مبارزهاش علیه ایران در یک تماس تلفنی.
30/6/1359
-عراق امروز اروند، خرمشهر، آبادان و پاسگاه مؤمنی از توابع خرمشهر را هدف خمپاره قرارداد، نیروی دریایی عراق به پاسگاه دریایی ایران در خرمشهر حمله کرد و طرفین با یکدیگر شدند، در این درگیری یک ناوچه خودی هدف آتش دشمن قرار گرفت، و غرق شد، در آبادان، پالایشگاه آبادان پایگاه خسروآباد و اسکله 11 و 12 هدف توپ‏های دشمن بود، تانکر نفت جزیره مینو غرق شد و 2 مجروح و 2 مفقودالاثر بجای گذاشت.
-یک قایق ایرانی که قصد داشت مجروحین را منتقل کند مورد اصابت گلوله توپ دشمن قرار گرفت و غرق شد.
-اقدامات دشمن عکس العمل خودی را در پی داشت، یک کشتی تجاری عراق در اروند رود هدف آتش خودی قرار گرفت، و آسیب دید. در فکه دشمن پاسگاه‏های خودی را هدف قرار داد. (اسناد شماره‏های 483 و 000480 و 000486 و 000493 و 071378 و 000494 و 000490 و 000485)
-ششصد و ششمین و آخرین حمله ارتش عراق قبل از شروع رسمی جنگ، با حمله به کشتی تجارتی، در خور موسی، در خلیج فارس.
-پاسگاه‏هاي گيسكه، چغاحمام و چيلات در مرزهاي سومار، نفت‏شهر و دهلران به تصرف ارتش عراق درآمد.
-عراق نيمي از هواپيماهاي خود را به عربستان، كويت، امارات، عمان، يمن شمالي و اردن فرستاد تا در برابر حملات متقابل ايران در امان باشد.
-ستاد لشكر 5 مكانيزه عراق به كليه واحدهاي تابعه دستور داده تا اطلاع ثانوي سكوت راديويي را رعايت كنند.
31/6/1359
-سعدون حمادی (شرایط بهبودی روابط ایران و عراق): 1 عدم دخالت مستقیم و غیرمستقیم ایران در مسائل کل کشورهای عربی 2 ایران واقعاً کشوری غیرمتعهد باشد.
-حمله هوایی شش میگ ارتش عراق، به محل تجمع مردم اسلام آباد غرب، که شهادت ۵۰ تن را به دنبال داشت.
- شروع هجوم سراسري و رسمی ارتش عراق از زمین و هوا و دریا به خاک جمهوری اسلامی ایران و آغاز هشت سال جنگ  
-حمله هوایی عراق به چند فرودگاه ایران، از جمله فرودگاه بین‌المللی مهرآباد.

منابع روزشمار: کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس)

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1358, 1359

سال 1359

۱۳۵۹/۷/۱

-اشغال سومار
-تشکیل جلسه شورای امنیت، به درخواست دبیرکل سازمان ملل متحد، با توجه به خطر‏های گسترش جنگ  در جهات، که به صدور بیانیه‏ای انجامید و از طرفین خواست تا اقدام نظامی را کنار بگذارند و حل اختلاف‌ها با روش‌‏های صلح آمیز صورت پذیرد.
2/7/1359
-اشغال نفت‌شهر و مهران، نفوذ دشمن به سرپل‌ذهاب و سپس عقب‌نشيني از آن.
-حمله هوایی ارتش عراق به مناطق نفت خیز و تأسیسات جزیره خارک.
۱۳۵۹/۷/۳
-اشغال موسيان
-آغاز محاصره خرمشهر به دست ارتش عراق ؛ در همین روز، رادیو بی.بی.سی. حمایت عربستان صعودی و کویت را از عراق در جنگ با جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.
۱۳۵۹/۷/۴
-اشغال بستان
-حمله توپخان‏های عراق به خرمشهر، که ۵۰ شهید و ۱۴۰مجروح برجای گذاشت.
-حمله هوایی ارتش عراق به مناطق مسکونی اهواز، که ۱۸ شهید و ۹۱ مجروح به جای گذاشت.
-برگزاری جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی وضعیت جنگی موجود میان عراق و ایران.
5/7/1359
-اشغال قصر شيرين، پيشروي دشمن تا پل نادري و اشغال منطقه غرب دزفول (غرب كرخه)، تپه‌هاي رادار و جاده دهلران ـ دزفول؛ نفوذ دشمن به گيلان‌غرب
-عمليات محدود ريجاب 5/7/57 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل ذهاب-ريجاب به فرماندهی سپاه
6/7/1359
-اشغال سوسنگرد و عقب راندن دشمن از گيلان‌غرب
-شورای امنیت قطعنامه 479 را تصویب کرد. و از ایران و عراق درخواست کرد که در اسرع وقت از استفاده بیشتر از زور اجتناب کنند و مناقشه خود را از طریق صلح آمیز حل و فصل نمایند. شورا پشتیبانی خود را از تلاش‏ها و پیشنهاد دبیر کل ابراز نمود.
 ۱۳۵۹/۷/۷
اولین مسافرت هیئت کنفرانس اسلامی (محمد ضیاء الحق، یاسر عرفات و...)به تهران، برای اعلام آتش بس در جنگ؛ روز بعد این هیئت به بغداد سفر کرد و صدام ظاهرا آتش بس را پذیرفت، ولی در عمل اجرا نکرد.
 ۱۳۵۹/۷/۷
-صدام هدف تهاجم خود را به ایران، عربی کردن تمام حوزه خلیج فارس اعلام کرد.
-عمليات محدود قلقله 7/7/59 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل ذهاب-قلقله به فرماندهی فداييان اسلام سپاه
8/7/1359
پيشروي دشمن تا 15 كيلومتري اهواز و اشغال منطقه غرب كارون، جفير، كرخه كور، پادگان حميد، جاده خرمشهر ـ اهواز و جاده اهواز ـ حميديه
9/7/1359
-عمليات محدود غيور اصلي 9/7/59 در منطقه عمومي خوزستان جاده حميديه-اهواز به فرماندهی سپاه
10/7/1359
-عمليات محدود سوسنگرد1 10/7/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد به فرماندهی سپاه
-آزادي بستان و سوسنگرد
12/7/59
عمليات ايذايي 12/7/59 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل ذهاب-ارتفاع قراويز به فرماندهی سپاه
۱۳۵۹/۷/۱۳
-اعلام حمایت کامل اردن از عراق، در پی حمله این کشور به جمهوری اسلامی ایران.
-عمليات محدود موسيان 13/7/59 در منطقه عمومي ايلام دهلران-موسيان به فرماندهی مشترك
14/8/1359
رئیس شورای امنیت بیانیه‏ای صادر کرد و طی آن از تلاش‏های دبیر کل دراعزام نماینده ویژه‏ای به منطقه پشتیبانی نمود. و از ایران و عراق خواست تا با شورا همکاری کرده و از تلاش‏های دبیر کل حمایت نمایند.
۱۳۵۹/۷/۱۵
نخستین حمله هوایی عراق به مناطق مسکونی اندیمشک.
 ۱۳۵۹/۷/۱۶
حمله موشکی عراق به مناطق مسکونی دزفول، که شهادت ۱۰۵ نفر و مجروح شدن حدود ۳۰۰ نفر را به دنبال داشت.
18/7/1359
-نفوذ دشمن به دهلران و سپس عقب‌نشيني از آن
-دبیر کل از ایران و عراق درخواست کرد بر کشتی‏های ی که در منطقه درگیری در محاصره قرار گرفته اند، اجازه دهند منطقه را ترک کنند.
19/7/1359
عبور دشمن از كارون، اشغال جاده اهواز ـ آبادان، تكميل محاصره خرمشهر و آغاز محاصره آبادان
20/8/1359
-عمليات ايذايي 20/7/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
-امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و فرمانده کل قوا، رسیدگی به امور جنگ  را بر عهده شواری عالی دفاع قرار دادند؛ این شورا به ایجاد هماهنگی میان نیرو‏های مسلح در جنگ، تظاهرات بر تبلیغات و اخبار جنگی، تعیین سیاست خارجی جنگ، موظف شد.
-دبیر کل، نخست وزیر پیشین سوئد، آقای اولاف پالمه را به عنوان نماینده ویژه خود منصوب کرد.
۱۳۵۹/۷/۲۱
حمله موشکی عراق به مناطق مسکونی سوسنگرد که به شهادت ۱۵ عضو یک خانواده انجامید.
23/7/1359
عمليات گسترده دزفول23/7/59 در منطقه عمومي خوزستان دزفول ـ پل نادري به فرماندهی ارتش. عملیات پل نادری: بنی صدر (رئیس جمهور وقت و فرمانده کل نیروهای مسلح) اصرار داشت که باید با شیوه خود عراقی ها با آنها جنگید. ‏به این ترتیب عملیات پل نادری را ترتیب داد. ‏تانک های لشکر ۲۱ حمزه (لشکر گارد سابق) باید به مواضع عراقی ها حمله کرده و آنها را تا مرز عقب می‏رانند. ‏این در حالی بود که تانک های آمریکایی لشکر ۲۱ نسبت به تانک های روسی عراق کندتر، ‏سنگین‏تر و کم تعدادتر بودند. ‏نتیجه کاملاً مشخص بود. ‏عملیات فقط دو ساعت طول کشید !
 ۱۳۵۹/۷/۲۴
-عمليات ايذايي 24/7/59 در منطقه عمومي خوزستان جنوب جاده حميديه-سوسنگرد به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 24/7/59 در منطقه عمومي خوزستان حميديه به فرماندهی سپاه
-حمله هوایی ارتش عراق به مناطق مسکونی کرمانشاه، که ۱۳۱ شهید و ده‌ها مجروح و ویرانی به جای گذاشت.
-"حماسه خونین شهر"؛ با مقاومت قهرمانانه خرمشهر در برابر ارتش عراق این شهر به خونین شهر تغییر نام داد.
۱۳۵۹/۷/۲۵
-موسیان و دهلران به طور موقت به اشغال ارتش عراق درآمدند.
-سخنرانی آقای محمدعلی رجایی، نخست‏وزیر جمهوری اسلامی ایران، در شورای امنیت، درباره حمله سازماندهی شده عراق به ایران و نقض حقوق انسانی؛ این جلسه بدون نتیجه خاتمه یافت.
 ۱۳۵۹/۷/۲۹
دومین مسافرت هیئت کنفرانس اسلامی (حبیب شطی، محمد ضیاء الحق، یاسر عرفات و …) به تهران، برای برقراری آتش بس، که بی نتیجه بود.
 ۱۳۵۹/۸/۱
-عمليات ايذايي 2/8/59 در منطقه عمومي كرمانشاه پاوه-پل دوآب
-با تأکید بر اشغال ۲۰ هزار کیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی ایران، و درخواست اعمال حاکمیت بر اروندرود و عدم مداخله ایران در امور عراق و پس گرفتن سرزمین‌‏های به جای مانده دیگر، عراق آمادگی خود را برای پایان دادن به جنگ با ایران اعلام کرد.
3/8/1359
-عمليات متوسط جاده ماهشهر3/8/59 در منطقه عمومي خوزستان شمال آبادان به فرماندهی ارتش
-تشکیل دو جلسه بدون نتیجه شورای امنیت، برای بررسی وضعیت جنگی ایران و عراق.
-خونین شهر، پس از ۳۴ روز مقاومت قهرمانانه نیروهای ایران، به دست ارتش عراق اشغال شد، که تا ۳ خرداد ۱۳۶۱ ادامه یافت.
 ۱۳۵۹/۸/۴
-دسترسي دشمن به مسجدجامع خرمشهر، اشغال خرمشهر
-حمله موشکی عراق به مناطق مسکونی دزفول، که به شهادت ۶۵ نفر و زخمی شدن ۱۷۴ نفر انجامید.
-یاداشت اعتراض آمیز وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به عراق درباره تجاوز‏های مکرر دولت عراق به میهن اسلامی.
 ۱۳۵۹/۸/۵
-غارت خانه‌ها و مغازه‌‏های شهر بستان، به دست ارتش عراق.
-اعلام آمادگی عراق برای برقراری آتش بس و مذاکره با ایران، ضمن تأکید بر حق حاکمیت خود بر قلمرو خشکی و آبی مورد نظر این کشور.
 ۱۳۵۹/۸/۷
تشکیل جلسه بدون نتیجه شورای امنیت، برای بررسی جنگ ایران و عراق.
 ۱۳۵۹/۸/۸
-نفوذ دشمن در جزيره آبادان
-محاصره کامل شهر مقاوم آبادان، به دست ارتش عراق، که با مقاومت قهرمانانه نیروهای ایران  روبرو شد.
9/8/1359
-عقب‌راندن دشمن از جزيره آبادان
-عمليات محدود ذوالفقاريه 9/8/59 در منطقه عمومي خوزستان آبادان-ذوالفقاريه به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي شهيد گلاب بخش 9/8/59 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل ذهاب-افشارآباد به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي ميمك 9/8/59 در منطقه عمومي ايلام ميمك به فرماندهی سپاه
۱۳۵۹/۸/۹
-عبور ارتش عراق از رود بهمنشیر، و ورود آنان به آبادان از منطقه ذوالفقاری و خاکستان، در جنگ .
-اسارت محمد جواد تندگویان، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، و هیئت همراه او، در جاده اهواز ـ آبادان، به دست نیرو‏های متجاوز عراقی، در جنگ ؛ ایشان بر اثر شکنجه‌‏های وحشیانه مأموران بعثی در اردوگاه‌‏های اسیران به شهادت رسید و پیکر پاک ایشان روز ۲۶ آذر ۱۳۷۰ به تهران آورده شد.
 ۱۳۵۹/۸/۱۰
آروزی تجزیه ایران، در سخنان صدام.
 ۱۳۵۹/۸/۱۱
-ناکامی ارتش عراق در اشغال دهلاویه.
14/8/1359
فرمان امام براي شكستن حصر آبادان
15/8/1359
عمليات محدود ميمك 15/8/59 در منطقه عمومي ايلام ميمك به فرماندهی سپاه
 ۱۳۵۹/۸/۱۶
شکست حمله ارتش عراق در اشغال دهلاویه.
 ۱۳۵۹/۸/۱۹
-تحویل رونوشت یادداشت دولت جمهوری اسلامی ایران به عراق، به دبیر کل سازمان ملل متحد، درباره معتبر دانستن قرارداد ۱۹۷۵م الجزایر.
-تأ‌کید عراق بر حاکمیت حقوقی خود بر سرزمین‌‏های اشغالی ایران.
 ۱۳۵۹/۸/۲۱
عراق اشغال سرزمینی به طول ۵۵۰ کیلومتر و به عرض ۲۰ تا ۱۱۰ کیلومتر را از خاک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.
24/8/1359
-نفوذ مجدد دشمن در سوسنگرد
-عمليات ايذايي ذيل 24/8/59 در منطقه عمومي ايلام مهران-ارتفاع ذيل به فرماندهی سپاه
25/8/1359
نماینده ویژه دبیر کل، نیویورک را به مقصد منطقه ترک نمود.
26/8/1359
عمليات متوسط سوسنگرد2 26/8/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد مشترك به فرماندهی مشترك و آزادي مجدد سوسنگرد
 ۱۳۵۹/۸/۲8
-عمليات محدود عاشورا (1) 28/8/59 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل ذهاب-ارتفاع بازي‌دراز به فرماندهی ارتش
-عمليات محدود عاشورا 28/8/59 در منطقه عمومي كرمانشاه سومار-ارتفاع سارات به فرماندهی ارتش
-عمليات ايذايي عاشورا 28/8/59 در منطقه عمومي كرامانشاه سرپل ذهاب-ارتفاع قراويز به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 28/8/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
29/8/1359
-آقای پالمه و تیم همراه از تهران و بغداد دیدار کردند.
-عمليات ايذايي 2/9/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-مطير به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 4/9/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-جلاليه به فرماندهی سپاه
4/9/1359
آقای پالمه به دبیر کل اطلاع داد که هر دو طرف در اصول با آزادسازی 63 کشتی خارجی که به سبب جنگ در شط العرب گرفتار شده اند موافقت کرده اند.
5/9/1359
-آقای پالمه در یک مصاحبه مطبوعاتی توافق‏های اصولی حاصل شده در مورد آزادی عبور کشتی‏های محبوس شده را برای خبرنگاران تشریح نمود. وی افزود: مقدمات آن نیز توسط دبیرکل سازمان ملل صورت گرفته است.
-مناطق مسکونی آبادان نخستین بار هدف موشک عراق قرار گرفت.
-تشکیل نیروی بسیج مستضعفین، به فرمان امام خمینی، برای دفاع از انقلاب اسلامی ایران.
 ۱۳۵۹/۹/۸
-وقوع بزرگترین نبرد دریایی میان ایران و عراق که با تلفات بسیار بعثی‌ها و آتش زدن اسکله البکر پایان یافت.
-عقب نشینی ارتش  عراق از منطقه شمال غربی اهواز، در پی تخریب بخشی از سد کرخه.
11/9/1359
عمليات ايذايي 11/9/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
14/9/1359
عمليات ايذايي 14/9/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
عمليات ايذايي 14/9/59 در منطقه عمومي كرمانشاه گيلان‌غرب-چغالوند به فرماندهی مشترك
 ۱۳۵۹/۹/۱۵
شهادت سرگرد احمد کشوری، خلبان هوا نیروز، در جبهه‌‏های جنگ
17/9/1359
-عمليات ايذايي 17/9/59 در منطقه عمومي خوزستان جنوب جاده حميديه سوسنگرد به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 17/9/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
19/9/1359
عمليات محدود سه‌راهي آبادان 19/9/59 در منطقه عمومي خوزستان آبادان-جاده ماهشهر به فرماندهی سپاه
21/9/1359
عمليات ايذايي 21/9/59 در منطقه عمومي خوزستان جنوب جاده حميديه سوسنگرد به فرماندهی سپاه
23/9/1359
عمليات ايذايي 23/9/59 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-كرخه كور به فرماندهی سپاه
26/9/1359
عمليات ايذايي 26/9/59 در منطقه عمومي خوزستان شمال كرخه كور به فرماندهی سپاه، فداييان اسلام سپاه
27/9/1359
-عمليات محدود تمرچين 27/9/59 در منطقه عمومي آذربايجان غربي پيرانشهر-ارتفاع تمرچين به فرماندهی سپاه
-تصرف ارتفاعات غرب مريوان
28/9/1359
عمليات ايذايي 28/9/59 در منطقه عمومي ايلام تنگه پاسگاه سنگ هلاله ارتش، به فرماندهی سپاه

1/10/1359
-عمليات ايذايي 1/10/59 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل‌ذهاب-روستاي كوئيك-عزيز به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 1/10/59 در منطقه عمومي كردستان مريوان-كمانگرود به فرماندهی سپاه
-عمليات محدود قوچ سلطان 1/10/59 در منطقه عمومي كردستان مريوان-ارتفاع قوچ‌سلطان به فرماندهی مشترك
-هواپیما‏های عراقی شهر آبادان را به شدت بمباران کردند.
 ۱۳۵۹/۱۰/۲
-عمليات ايذايي 2/10/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
-بمباران شدید زمینی و هوایی مناطق مسکونی آبادان و جزیره مینو، به دست ارتش عراق، که ۸۸ شهید و صدها زخمی بر جای گذاشت
3/10/1359
-عمليات ايذايي 3/10/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-تپه‌هاي الله‌اكبر به فرماندهی سپاه
۱۳۵۹/۱۰/۴
عراق نخستین محموله از قرارداد ۶۰ فروند میراژ اف‏ـ۱ را از فرانسه تحویل گرفت.
 ۱۳۵۹/۱۰/۷
-گلوله باران وحشیانه شهر اهواز که بیش از۱۰۰ شهید بر جای گذاشت.
-عمليات ايذايي اربعين حسيني 7/10/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
8/10/1359
عمليات ايذايي 8/10/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
10/10/1359
عمليات ايذايي 10/10/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
14/10/1359
-عمليات ايذايي 14/10/59 در منطقه عمومي كرمانشاه گيلان‌غرب-ارتفاع چغالوند به فرماندهی سپاه
-عمليات محدود چغالوند 14/10/59 در منطقه عمومي كرمانشاه گيلانغرب-ارتفاع چغالوند به فرماندهی ارتش
 ۱۳۵۹/۱۰/۱۵
-عمليات گسترده نصر 15/10/59 در منطقه عمومي خوزستان هويزه ـ كرخه كور به فرماندهی ارتش عملیات نصر: عملیات نصر هم با اصرار بنی صدر و به شیوه کلاسیک طرح ریزی و اجرا گردید. ‏در این عملیات نیروهای ارتش از سمت رودخانه کرخه کور و جنوب اهواز به عراقی ها حمله کرده و پس از آزادسازی خرمشهر تا شهرک تنومه در حومه بصره!!! پیشروی می‏کردند. ‏هر چند عده‏ای از نیروهای سپاه که شامل دانشجویان پیروخط امام به فرماندهی شهید علم الهدی می‏شدند داوطلبانه درخواست کردند که از سمت هویزه به دشمن حمله کنند. ‏
عملیات آغاز شد و مرحله اول آن با موفقیت اجرا گردید اما عدم هماهنگی بین نیروها برای تثبیت منطقه آزاد شده باعث شد تا با آغاز پاتک سنگین عراق عملیات شکست بخورد. ‏در همین حین نیروهای سپاهی که از عقب نشینی ارتش خبر نداشتند محاصره شده و تا آخرین نفر شهید شدند. ‏عراقی ها که هیچ مانعی در برابر خود نمی دیدند شهر هویزه را احاطه کرده و پس از اینکه مطمئن شدند شهر خالی است آن را اشغال نمودند. ‏
-امضای موافقتنامه خرید اسلحه میان عراق و شوروی.
۱۳۵۹/۱۰/۱۶
-حمایت صدام از تجزیه طلبی اقوام ایرانی، در سالروز تشکیل ارتش عراق.
-حمله موشکی ارتش عراق به مناطق مسکونی اهواز، که به شهادت و زخمی شدن چندین نفر انجامید.
-حماسه هویزه شهادت ۳۰۰ دانشجوی مسلمان-به رهبری حسین علم الهدی-در هویزه، هنگام محاصره این شهر به دست ارتش اشغال عراق.
-عمليات ايذايي 16/10/59 در منطقه عمومي كرمانشاه نوسود-پاسگاه دزلي به فرماندهی سپاه
19/10/1359
-عمليات ايذايي 19/10/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-دغاغله به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 19/10/59 در منطقه عمومي كردستان روستاي ميو سپاه، به فرماندهی سپاه
-عمليات متوسط ضربت‌ذوالفقار19/10/59 در منطقه عمومي ايلام صالح‌آباد ـ ميمك به فرماندهی ارتش
20/10/1359
 عمليات گسترده توكل 20/10/59 در منطقه عمومي خوزستان شمال آبادان به فرماندهی ارتش
 ۱۳۵۹/۱۰/۲۳
-نخستین حمله شیمیایی عراق، در منطق‏های بین هلاله و نی‌‌خزر، در ۵۰ کیلومتری غرب ایلام.
-آقای پالمه و هیئت همراه وی برای دومین بار از بغداد دیدار کردند.
24/10/1359
-عمليات ايذايي 24/10/59 در منطقه عمومي كرمانشاه پاوه-نروي سپاه، به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 24/10/59 در منطقه عمومي كرمانشاه نوسود-پاسگاه شيخان به فرماندهی سپاه
26/10/1359
تصرف نوسود
27/10/1359
-اشغال هويزه
-عمليات ايذايي 27/10/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-مالكيه به فرماندهی سپاه
-آقای پالمه و هیئت همراه برای دومین بار از تهران دیدار کردند.
29/10/1359
عمليات ايذايي 29/10/59 در منطقه عمومي خوزستان غرب سوسنگرد به فرماندهی سپاه
1/11/1359
عمليات ايذايي 1/11/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-سيد خلف به فرماندهی سپاه
3/11/1359
عمليات ايذايي 3/11/59 در منطقه عمومي كرمانشاه نوسود-ارتفاع شمشي به فرماندهی سپاه
۱۳۵۹/۱۱/۵
آغاز برگزاری اجلاس چهار روزه کنفرانس سران اسلامی، که در آن صدام (رئیس جمهور عراق) آبادان را جزء عراق اعلام کرد.
10/11/1359
عمليات ايذايي 10/11/59 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-كرخه كور به فرماندهی سپاه
15/11/1359
-عمليات ايذايي 15/11/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد ـ دركي به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 15/11/59 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-حمدوي فردوس به فرماندهی سپاه
18/11/1359
عمليات ايذايي 18/11/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-آلبوعفري به فرماندهی سپاه
 ۱۳۵۹/۱۱/۲۰
نخستین جلسه وزرای خارجه جنبش عدم‏تعهد، در دهلی نو، برای بررسی وضعیت جنگ  عراق به ایران، که ۴ روز طول کشید؛ چهار سفر نمایندگان جنبش به ایران و عراق نتیج‏های در بر نداشت.
22/11/1359
عمليات ايذايي پاسگاه شهدا 22/11/59 در منطقه عمومي كردستان مريوان-پاسگاه ژالانه، ارتفاع تته به فرماندهی سپاه
26/11/1359
عمليات ايذايي شهيد فرجيان‌زاده 26/11/59 در منطقه عمومي ايلام مهران-ارتفاع ذيل به فرماندهی سپاه
2/12/1359
آقای پالمه و هیئت همراه وی باز هم در تهران و بغداد مذاکراتی انجام دادند.
3/12/1359
عمليات ايذايي 3/12/59 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-كرخه كور به فرماندهی سپاه
15/12/1359
-عمليات ايذايي 15/12/59 در منطقه عمومي كردستان مريوان-ارتفاع تخت به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي شهيد محمد بيشه 15/12/59 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل ذهاب-سيدصادق كلينه به فرماندهی سپاه
 ۱۳۵۹/۱۲/۱۷
مناطق مسکونی و غیر نظامی اهواز هدف ۷ موشک عراقی قرار گرفت.
24/12/1359
عمليات ايذايي امام موسي صدر و شهيد حسين احمدي 24/12/59 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-كرخه كور به فرماندهی سپاه
25/12/1359
عمليات محدود شهيد عباس ملكي 25/12/59 در منطقه عمومي كرمانشاه گيلانغرب-تنگه حاجيان-آوزين به فرماندهی مشترك
۱۳۵۹/۱۲/۲۶
عمليات محدود امام مهدي(عج) 26/12/59 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-احمير به فرماندهی سپاه
 

سال 1360

1/1/1360

عمليات ايذايي 1/1/60 در منطقه عمومي كردستان مريوان-ارتفاع قوچ سلطان به فرماندهی مشترك
4/1/1360
عمليات ايذايي 4/1/60 در منطقه عمومي كرمانشاه پاوه-ارتفاع عاقلي دكل نودشه به فرماندهی مشترك
10/1/1360
عمليات ايذايي 10/1/60 در منطقه عمومي كردستان مريوان-ارتفاع هسون به فرماندهی سپاه
12/1/1360
عمليات ايذايي 12/1/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-مالكيه به فرماندهی سپاه
14/1/1360
عمليات ايذايي 14/1/60 در منطقه عمومي ايلام مهران-ارتفاع ذيل به فرماندهی سپاه
15/1/1360
-عمليات محدود امام مهدي(عج) 15/1/60 در منطقه عمومي خوزستان شوش-زغن-عنكوش به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 15/1/60 در منطقه عمومي كردستان اورامانات به فرماندهی سپاه
18/1/1360
عمليات ايذايي 18/1/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-آل‏بوعفري شمالي به فرماندهی سپاه
۲۵/۱/۱۳۶۰
عمليات محدود امام مهدي(عج) 25/1/60 در منطقه عمومي خوزستان شوش-زغن-عنكوش به فرماندهی سپاه
1/2/1360
عمليات متوسط بازي‌دراز1 1/2/60 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل‌ذهاب-ارتفاع بازي‌دراز به فرماندهی مشترك
7/2/1360
عمليات ايذايي 7/2/60 در منطقه عمومي كرمانشاه پاوه-نودشه به فرماندهی سپاه
 8/2/1360
شهادت سرگرد علی اکبر شیرودی، خلبان هوانیروز در جبهه‏های جنگ
11/2/1360
-عمليات محدود تپه چشمه 11/2/60 در منطقه عمومي خوزستان دزفول-تپه چشمه ارتش، به فرماندهی ارتش
-عمليات ايذايي شهيد عبادت 11/2/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-سيد خلف گروه چمران، به فرماندهی سپاه
12/2/1360
عمليات ايذايي ابوذر 12/2/60 در منطقه عمومي كرمانشاه گيلان‌غرب-تنگه حاجيان به فرماندهی سپاه
17/2/1360
عراق، با کمک حزب دمکرات کردستان، زندان دوله‌تو را بمباران کرد.
22/2/1360
عمليات ايذايي 22/2/60 خوزستان سوسنگرد-رحيمي به فرماندهی سپاه
23/2/1360
عمليات ايذايي 12 فروردين 23/2/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-دهلاويه به فرماندهی سپاه
25/2/1360
عمليات محدود شيخ‌فضل‌الله نوري 25/2/60 در منطقه عمومي خوزستان آبادان-تپه‌هاي مدن به فرماندهی سپاه
31/2/1360
-عمليات متوسط امام علي 31/2/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-تپه‌هاي الله‌اكبر به فرماندهی مشترك
-عمليات محدود امام علي(ع) 31/2/60 در منطقه عمومي خوزستان شوش-عنكوش-زعن به فرماندهی سپاه
-عمليات محدود امام علي(ع) 31/2/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-احمير به فرماندهی سپاه
6/3/1360
عمليات ايذايي 6/3/60 در منطقه عمومي كردستان مريوان-كوه تخت به فرماندهی سپاه
8/3/1360
عمليات ايذايي 8/3/60 در منطقه عمومي كردستان مريوان-ارتفاع كاوه زهرا به فرماندهی سپاه
۹/۳/۱۳۶۰
حمله هوایی ارتش عراق با بمب‌‏های ناپالم و خوش‏های به پاوه
11/3/1360
عمليات ايذايي 11/3/60 در منطقه عمومي ايلام دهلران-چيلات به فرماندهی مشترك
 ۱۵/۳/۱۳۶۰
تشکیل دوازدهمین اجلاس وزرای خارجه سازمان کنفرانس اسلامی، در بغداد، بدون حضور دولت جمهوری اسلامی ایران
 ۲۱/۳/۱۳۶۰
عمليات متوسط فرمانده كل قوا خميني روح خدا 21/3/60 در منطقه عمومي خوزستان دارخوين به فرماندهی سپاه
26/3/1360
-ایران و عراق 42 اسیر مجروح را در قبرس مبادله نمودند.
-عمليات ايذايي شهيد رستمي 26/3/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-دهلاويه به فرماندهی گروه چمران
30/3/1360
آقای پالمه و هیئت همراه وی در تهران با نخست وزیر، شهید رجائی، رئیس مجلس شورای اسلامی، جناب آقای هاشمی رفسنجانی و رئیس دیوان عالی کشور، شهید آیت الله دکتر بهشتی در مورد پیشنهادات سازمان ملل برای آتش بس، عقب نشینی و چگونگی مذاکرات گفت‏وگو  کردند.
 ۳۱/۳/۱۳۶۰
شهادت دکتر مصطفی چمران، نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، در جبهه دهلاویه.
1/4/1360
آقای پالمه در بغداد با صدام رئیس جمهور،طارق عزیز معاون نخست وزیر و سعدون حمادی وزیر امور خارجه ملاقات و مذاکره کردند. و پیشنهادات را مورد بحث قرار دادند.
5/4/1360
دور مذاکرات تهران و بغداد منجر به تهیه طرح سازمان ملل متحد شد که به طرفین ارائه گردید.
7/4/1360
حادثه انفجار در دفتر حزب جمهوري‌اسلامي
11/4/1360
-عمليات متوسط روح‌اللـه خميني كبير 11/4/60 در منطقه عمومي كرمانشاه نوسود به فرماندهی مشترك
-عمليات ايذايي 11/4/60 در منطقه عمومي كردستان مريوان-كاوه ژال مريوان-ارتفاع شنام به فرماندهی سپاه
۱۷/۴/۱۳۶۰
آزاد سازی شهر نوسود و نظارت نیروهای ایران  بر مرز‏های این منطقه.
20/4/1360
عمليات ايذايي 19 رمضان 20/4/60 در منطقه عمومي كرمانشاه پاوه-نوسود به فرماندهی سپاه
21/4/1360
عمليات ايذايي 21/4/60 در منطقه عمومي كردستان مريوان-ارتفاع شنام به فرماندهی سپاه
25/4/1360
عمليات ايذايي 25/4/60 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-ساجت به فرماندهی سپاه
26/4/1360
-عمليات ايذايي شهيد آيت 26/4/60 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-ساجت به فرماندهی سپاه
-عمليات محدود مرخين 26/4/60 كرمانشاه نوسود-مرخين به فرماندهی سپاه
3/5/60
عمليات محدود شهيد چمران 3/5/60 در منطقه عمومي خوزستان آبادان-جاده ماهشهر به فرماندهی مشترك
5/5/1360
-عمليات محدود شهيد چمران 5/5/60 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-كرخه كور به فرماندهی مشترك
-عمليات ايذايي 5/5/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-سويداني به فرماندهی سپاه
-عمليات ايذايي 5/5/60 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-فرسيه نامنظم، به فرماندهی شترك
31/5/1360
عمليات ايذايي حجيج 31/5/60 در منطقه عمومي كرمانشاه پاوه-جنوب نوسود به فرماندهی سپاه
3/6/1360
-با نظارت کمیته بین‏الملل صلیب‏سرخ 45 اسیر ایرانی و 40 اسیر عراقی در قبرس مبادله شدند.
-عمليات محدود اورامانات 3/6/60 در منطقه عمومي كردستان شرق اورامانات به فرماندهی سپاه
8/6/1360
انفجار ساختمان نخست‌وزيري
10/6/1360
عمليات محدود رجايي، باهنر 10/6/60 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-كرخه كور به فرماندهی مشترك
11/6/1360
-عمليات متوسط رجايي، باهنر 11/6/60 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل ذهاب-ارتفاع بازي‌دراز به فرماندهی مشترك
-عمليات محدود نصر 11/6/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-جابر همدان به فرماندهی مشترك
12/6/1360
عمليات ايذايي 12/6/60 در منطقه عمومي خوزستان حميديه-طراح به فرماندهی سپاه
۲۷/۶/۱۳۶۰
عمليات محدود شهيد مدني 27/6/60 در منطقه عمومي خوزستان سوسنگرد-دهلاويه به فرماندهی سپاه
 

منابع روزشمار: کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس)

 

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1359 1360

روزشمار سال دوم جنگ

سال 1360

5/7/1360
عمليات گسترده ثامن‌الائمه 5/7/60 در منطقه عمومي خوزستان شمال آبادان به فرماندهی مشترك نصر من الله و فتح قريب عملیات ثامن الائمه: نیروهای عراقی در نخستین روزهای جنگ  با عبور از رودخانه کارون و قطع دو جاده آبادان-اهواز و آبادان-ماهشهر، ‏جزیره آبادان را که از هر سو توسط آب و باتلاق احاطه شده بود محاصره کردند. ‏هرچند تلاش دشمن برای ورود به جزیره آبادان ناکام ماند حفظ محاصره شهر توسط دشمن برگ تبلیغاتی بزرگی محسوب می‏شد زیرا شهر آبادان به عنوان بزرگترین مرکز نفتی کشور شناخته شده ترین شهر ایران در جهان بود ! هرچند تلاش های اولیه برای شکستن خط محاصره ناکام ماند، ‏نیروهای سپاه و ارتش با اقداماتی نظیر احداث جاده در دل باتلاق های شمال شرق آبادان و تشکیل خط پدافند قوی در جبهه دارخوین آماده تهاجم به دشمن می‏شدند. ‏در شب عزل بنی صدر هم از همان جبهه دارخوین به مواضع مستحکم عراق حمله کرده و با تصرف ضلع مستحکم شمالی آن، ‏موضع مثلث شکل عراق در شرق کارون را نفوذ پذیر ساختند. ‏
سرانجام عملیات نهایی که باید آن را نقطه عطف بزرگ جنگ  دانست با نام مقدس ثامن الائمه آغاز گردید و در کمتر از ۱۲ ساعت مواضع عراق در شرق کارون به طور کامل آزاد شده و حلقه محاصره آبادان شکسته شد. ‏نکته جالب توجه عملیات در این بود که نیروهای عراق که با داشتن دو پل حفار و قصبه با غرب کارون ارتباط داشتند در موضعی که به این پل ها نزدیک تر بود به شدت مقاومت می‏کردند اما نیروهای محور دیگر ایران به سرعت خود را به پل ها رسانده و با تصرف آنها مقاومت دشمن را در هم شکستند. ‏به این ترتیب عملیات ثامن الائمه از لحاظ سرعت جابجایی قوای ایران در زمان حمله منحصر به فرد محسوب می‏شود. ‏در پایان این عملیات بود که هواپیمای فرماندهان سپاه و ارتش در راه تهران سرنگون شد و آقایان فلاحی، ‏فکوری، ‏کلاهدوز، ‏جهان آرا و نامجو به شهادت رسیدند. ‏

 ۸/۷/۱۳۶۰
شهادت سرتیپ موسی نامجو (وزیر دفاع)، سرلشکر ولی الله فلاحی (فرمانده نیروی زمینی ارتش)، یوسف کلاهدوز (قائم مقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)، سرتیپ فکوری (فرمانده نیروی هوایی ارتش)، محمد جهان آرا (فرمانده سپاه پاسداران خرمشهر)، بر اثر سقوط هواپیمای سی ـ ۱۳۰ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران.
2/8/1360
حمله هوایی ۳ فروند میگ عراقی به خانه‌‏های مسکونی آبادان، که به تخریب کامل ۱۱۰ خانه انجامید.
 ۲۴/۸/۱۳۶۰
درخواست صدام از هیئت کنفرانس اسلامی، مبنی بر به رسمیت شناختن حقوق و حاکمیت عراق بر سرزمین‌ها و آب‌‏های ملی، از جمله شط العرب (اروند رود).
 ۸/۹/۱۳۶۰
عمليات گسترده طريق‌القدس 8/9/60 در منطقه عمومي خوزستان بستان به فرماندهی مشترك يا حسين(ع) عملیات طریق القدس: حمله بزرگ بعدی ایران با هدف آزادسازی شهر بستان و تنگه چزابه و قطع ارتباط دشمن در شمال و جنوب جبهه خوزستان انجام گردید. ‏عراقی ها براساس شواهد و حدسیات منتظر این حمله بودند اما در اینجا سپاه با کمک ارتش دست به ابتکار بزرگی زد. ‏در شمال سوسنگرد و بستان یک منطقه وسیع رملی (شن روان) قرار دارد که عراقی ها آن را غیرقابل عبور می‏دانستند. ‏رزمندگان جهاد سازندگی با ایمان و پشتکار موفق شدند بدون اینکه دشمن متوجه شود (و این از معجزات بزرگ زمان جنگ است) در دل این تپه ها با لودر و بلدوزر جاده بزنند !
به این ترتیب با آغاز عملیات، ‏نیروهای ایران از دو محور تپه های رملی و جنوب کرخه به دشمن حمله کردند. ‏حمله از تپه های رملی کاملاً غافلگیرانه انجام شد و نیروهای ایران به سرعت خود را به تنگه چزابه رسانیدند اما همانطور که گفتم عراقی ها منتظر این عملیات بودند و جهت طبیعی آن را از جنوب کرخه می‏دانستند بنابراین در این محور شدیداً مقاومت می‏کردند. ‏با مشاهده این مقاومت به سرعت تصمیم گیری شد که نیروهای ایران از همان سمت شمال وارد شهر بستان شوند و به این ترتیب شهر پس از حدود ۱۴ ماه آزاد شد. ‏
اما مقاومت عراقی ها در محور جنوبی ادامه یافت و آنها امیدوار بودند از همین سمت دوباره به بستان حمله کنند. ‏اما در نبرد معروف پل سابله شکست خوردند و برای به دست آوردن موضع مناسب تا جنوب رودخانه نیسان عقب نشستند. ‏نبرد سابله تا آن زمان بزرگترین رویارویی مستقیم تانک های ایران و عراق بود که با برتری کامل نیروهای زرهی ایران همراه شد. ‏
9/9/1360
عمليات محدود كاني سخت 9/9/60 در منطقه عمومي ايلام مهران-پاسگاه كاني سخت به فرماندهی سپاه
۲۰/۹/۱۳۶۰
عمليات متوسط مطلع الفجر 20/9/60 در منطقه عمومي كرمانشاه گيلان‌غرب-شياكوه به فرماندهی مشترك يا مهدي(عج)ادركني
22/9/1360
عمليات محدود اميرالمومنين(ع) 22/9/60 در منطقه عمومي كرمانشاه سرپل ذهاب-ارتفاع گاوميشان به فرماندهی سپاه
 ۱۲/۱۰/۱۳۶۰
عمليات متوسط محمدرسول‌الله(ص) 12/10/60 در منطقه عمومي سليمانيه بياره-طويله به فرماندهی مشترك
۲۱/۱۰/۱۳۶۰
حمله عراق به دو کشتی خارجی، در خلیج فارس، برای ناامن اعلام کردن خلیج فارس.
 ۹/۱۱/۱۳۶۰
شهادت حسن باقری و مجید بقایی، سرداران سپاه در جبهه‌‏.
1/12/1360
عمليات محدود امام علي(ع) 1/12/60 در منطقه عمومي خوزستان بستان-تنگه چزابه به فرماندهی سپاه
5/12/1360
آقای پالمه و گروه وی مذاکراتی در بغداد و تهران انجام دادند و طرح تکمیل شده‏ای را که براساس پیشنهاد ژوئن 1981 تهیه شده بود، به طرفین ارائه نمودند.
24/12/1360
آغاز عملیات امام الحسنین (ع)، در کرخه نور، با تلاش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

سال 1361

2/1/1361

عمليات گسترده فتح‌المبين 2/1/61 در منطقه عمومي خوزستان غرب شوش-دزفول به فرماندهی مشترك يا زهرا(ع) عملیات فتح المبین: پس از عملیات طریق القدس فرماندهان ارتش عراق کاملاً مطمئن بودند که نیروهای ایران چه به لحاظ داشتن برتری روحی و چه برتری نظامی، ‏موقعیت پیش آمده را از دست نخواهند داد و به حملات خود در جبهه جنوب ادامه می‏دهند. ‏ظاهراً عراقی ها به درستی متوجه شده بودند که عملیات بعدی ایران در ۲۲ بهمن آغاز خواهد شد بنابراین یک هفته قبل از این تاریخ در تنگه چزابه دست به حمله زدند. ‏قصد آنها هم اشغال مجدد شهر بستان بود و هم به تعویق انداختن عملیات ایران. ‏گفته شده که شخص صدام از نزدیک این حمله را فرماندهی می‏کرد صدام در جبهه!
نبرد در چزابه دو هفته تمام ادامه داشت و هرچند با ضد حمله نیروهای ایران که به عملیات امام علی(ع) معروف شد غائله خاتمه یافت، ‏عراقی ها هم موفق به تعویق انداختن عملیات ایران شدند و هم تلفات زیادی به نیروهایی که خود را برای عملیات آماده کرده بودند وارد ساختند. ‏
همین مسئله باعث شد تا عراقی ها یک بار دیگر وسوسه شده و چند شب قبل از شب تحویل سال، ‏در جبهه کرخه حمله کردند. ‏فرماندهان ایران پس از دفع حمله عراق تصمیم گرفتند که عملیات ایران باید سریعاً آغاز شود و تعویق مجدد آن فقط به ضرر ایران خواهد بود. ‏به این ترتیب در شب دوم فرودین ماه سال ۶۱ عملیات فتح المبین در غرب شوش و دزفول آغاز گردید. ‏
حمله ۶ گردان (معادل دو تیپ) پیاده سپاه و ارتش به مقر فرماندهی کل عراق در منطقه که در عمق مواضع دشمن قرار داشت، ‏درست در لحظه شروع عملیات، ‏شیرازه دفاع ارتش عراق را از هم پاشید و نیروهای ایران از سمت شمال وارد مواضع دشمن شدند. ‏اما در این مقطع عملیات با یک تهدید جدی مواجه شد. ‏
لشکر ۱۰ زرهی گارد ریاست جمهوری عراق که معروف ترین لشکر ارتش عراق بود و از تانک های پیشرفته تی-۷۲ روسی استفاده می‏کرد(سایر لشکرهای عراق تانک های تی-۶۰ و تی-۶۵ داشتند) در تنگه ابوغریب مستقر شده بود و با روشن شدن هوا شروع به پیشروی در دشت عباس کرد. ‏
نه لشکر ۹۲ خوزستان و نه تیپ های ۲۷ محمد رسول الله و ۱۴ امام حسین(ع) که در دشت عباس مستقر شده بودند به تنهایی قادر به شکست دادن لشکر ۱۰ عراق نبودند. ‏پس از حدود دو روز نبرد شدید که حتی منجر به برکناری تعدادی از فرماندهان لشکر ۹۲ در صحنه نبرد شد، ‏بالاخره همه واحدهای سپاه و ارتش که در دشت عباس جمع شده بودند با هم به لشکر ۱۰ حمله کرده و با فشار نیروی انسانی آنها را از تنگه عقب زدند. ‏پس از شکست لشکر ۱۰ بود که تازه پیروزی واقعی خود را به نیروهای ایرانی نشان داد. ‏سربازان عراقی در همه جا دست ها را بالا برده و داوطلبانه تسلیم می‏شدند تا جایی که پیش می‏آمد دهها اسیر را تنها یک نفر به پشت جبهه منتقل می‏کرد. ‏
عملیات با سرعت و خیلی بیشتر از چیزی که فرماندهان انتظار داشتند پیش رفت تا جایی که شهید صیاد شیرازی (فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش) شخصاً به خط مقدم رفت تا جلوی پیشروی بیشتر نیروهای ایران را بگیرد! چون اگر نیروهای عمل کننده در امتداد رودخانه دویرج پدافند پیوسته تشکیل نداده و از آن عبور می‏کردند ممکن بود عراقی ها دوباره دست به حمله زده و آنها را از روی ارتفاعات مرزی زیر آتش بگیرند. ‏
26/1/1361
وزارت خارجه آمریکا آمادگی این کشور را برای مذاکره در مورد از سرگیری روابط رسمی سیاسی با عراق اعلام کرد.
30/1/1361
پنجمین مسافرت بدون نتیجه هیئت صلح سازمان کنفرانس اسلامی، به تهران و بغداد.
10/2/1361
-عمليات گسترده بيت‌المقدس 10/2/61 در منطقه عمومي خوزستان هويزه-خرمشهر به فرماندهی مشترك يا علي‌بن‌ابيطالب(ع) عملیات بیت المقدس: شهر خرمشهر پس از ۳۴ روز مقاومت جانانه در ۴ آبان ماه سال ۵۹ به اشغال عراق درآمد. ‏البته این شهر خرمشهر که گفته می‏شود واقعاً همه شهر نبود! در واقع رودخانه کارون شهر را دو قسمت کرده است و عراقی ها قسمت اصلی آن را که در غرب کارون است اشغال کردند اما موفق به اشغال باقی مانده شهر که شامل محله کوت شیخ و پایگاه دریایی خرمشهر در شرق کارون و در جزیره آبادان بود، ‏نشدند و در اواخر همان ماه پل خرمشهر را منهدم کردند که نشانه ناامیدی کاملشان بود. ‏
به هر حال بخش اصلی و بزرگتر شهر خرمشهر در اشغال عراق بود و این بزرگترین امتیازی بود که دشمن پس از شکسته شدن محاصره آبادان در اختیار داشت تا جایی که صدام گفته بود اگر ایرانی ها خرمشهر را آزاد کنند من کلید بصره را به آنها خواهم داد!
پس از عملیات فتح المبین، ‏کاملاً مشخص بود که محل عملیات بعدی ایران منطقه غرب کارون خواهد بود اما این سرعت عمل ایران برای آغاز عملیات بزرگ بعدی پس از فتح المبین بود که عراقی ها را غافلگیر کرد. ‏البته در اینجا هم یکی از معجزات بزرگ الهی به کمک رزمندگان ایران آمد. ‏
منطقه در اشغال دشمن از غرب به کارون و از شمال به رودخانه کرخه کور محدود می‏شد. ‏عراقی ها با توجه به حملات متعدد و تحرک بالای قوای ایران در جبهه کرخه کور، ‏مواضع خود را کاملاً چسبیده به رودخانه احداث کرده و از آن به عنوان یک مانع طبیعی استفاده می‏کردند ضمن اینکه مواضع متعدد و چند لایه ایی هم پس از آن داشتند اما در جبهه کارون مرتکب اشتباه بزرگی شدند. ‏آنها کارون را به عنوان یک مانع طبیعی ارزشمند رها کرده و خط اصلی خود را امتداد جاده اهواز-خرمشهر تشکیل داده بودند. ‏این جاده با دو متر ارتفاع بلندترین عارضه زمین در دشت پهناور شمال خرمشهر محسوب می‏شد. ‏عراقی ها در حد فاصل جاده و کارون به ایجاد چند مانع محدود و مواضع کمین اکتفا کرده بودند
برای فریب دشمن و آزادسازی کامل منطقه، ‏عملیات از هر دو محور کارون و کرخه کور انجام شد. ‏در محور کرخه کور به علت مقاومت و هوشیاری نیروهای عراقی و چند لایه بودن مواضع دشمن، ‏نیروهای ایرانی پس از یک نبرد شدید مجبور به بازگشت شدند. ‏اما در شبهای بعد همچنان وانمود به تهاجم می‏کردند تا جلوی تمرکز قوای دشمن گرفته شود. ‏
بر خلاف جبهه کرخه کور، ‏فاصله خط دشمن از کارون باعث شد تا نیروهای ایرانی با خیال راحت روی کارون پل زده و همزمان با حرکت واحدهای پیاده به سمت خط دشمن، ‏واحدهای زرهی و تدارکات را نیز از رودخانه عبور دادند. ‏خط دشمن بر روی جاده اهواز-خرمشهر پس از چند ساعت درگیری سقوط کرد. ‏روز بعد تانک های دشمن از سمت مرز به جاده نزدیک شده و یکی از شدیدترین جنگ های نفر با تانک طول جنگ، ‏در اینجا رخ داد تا اینکه بالاخره تانک های عراقی با تلفات بالا مجبور به عقبنشینی شده و خط تصرف شده تثبیت گردید. ‏پس از آن نیروهای ایرانی به سمت مرز حرکت کردند، ‏عراقی ها که انتظار این حرکت را نداشتند به سرعت شکست خورده و تا حوالی بصره عقبنشینی کردند تا جایی که بعداً فرماندهان ایرانی متوجه شدند در بعضی از قسمت ها نیروهای ایران بر خلاف دستور، ‏بر روی دژ مرزی عراق مستقر هستند نه دژ مرزی ایران !
با رسیدن رزمندگان ایران به مرز، ‏عراقی ها با تصور اینکه ایران به پیشروی تا رسیدن به ساحل شط العرب ادامه خواهد داد، ‏قوای خود را از کرخه کور احضار کرده و تا طلائیه عقبنشینی کردند تا بتوانند جبهه خالی مقابل ایران را پر کنند. ‏به این ترتیب شهر هویزه و پادگان حمید که توسط دشمن کاملاً ویران شده بودند آزاد گشتند. ‏همچنین شهرک جفیر هم به دست نیروهای ایران افتاد. ‏عراقی ها در طول ۱۹ ماه استقرار خود در منطقه، ‏این شهرک مدرن و مرفه را برای اسکان دائم فرماندهان و افسران جبهه ایجاد کرده و جاده های فراوانی از نقاط مختلف منطقه به آنجا کشیده بودند !
مرحله سوم عملیات با هدف محاصره و آزادسازی خرمشهر پس از چند روز توقف و استراحت نیروها آغاز شد، ‏اما همین فرصت کوتاه باعث شده بود تا عراقی ها با هر وسیله و نیروی ممکن در اطراف جاده خرمشهر-بصره پدافند چند لایه ایجاد کنند و مرحله سوم عملیات با وارد آمدن تلفات زیادی به نیروهای ایران به نتیجه نرسید. ‏
برای اجرای مرحله چهارم قرار شد فقط به قسمت کوچکی از خط دشمن در حوالی نهر عرایض ضربه وارد شود و با شکافتن جبهه، ‏خرمشهر محاصره شده و بعداً درباره آزادسازی آن تصمیم گیری شود. ‏این نقشه با موفقیت اجرا شد و نیروهای ایران توانستند با ایجاد یک شکاف در جبهه بصره-خرمشهر، ‏ارتباط دشمن را قطع کنند. ‏اما پس از آن وقایع با چنان سرعتی اتفاق افتاد که هنوز هم هیچ کس توضیح منطقی جز اینکه معجزه خداوند بوده است برای آن ندارد. ‏
هنگامی که جبهه عراق شکافته شد و خرمشهر محاصره گردید هنوز صبح نشده بود. ‏رزمندگانی که در سمت شرق شکاف پیشروی کرده بودند وقتی با مقاومت جدی مواجه نشدند از داخل نخلستان به سمت خرمشهر پیشروی کرده و نیروهایی که سر راهشان بودند بعد از کمی مقاومت تسلیم می‏شدند، ‏یک دفعه در مقر، ‏فرماندهان متوجه شدند که رزمندگان دارند در بی سیم ها راجب به وارد شدن به شهر صحبت می‏کنند و اینکه عراقی ها دسته دسته در حال تسلیم شدند هستند. ‏از همه جهت نیروها به داخل شهر ریختند و با هزاران سربازان عراقی مواجه شدند که بدون مقاومت جدی تسلیم می‏شدند ؛ بسیاری از آنها که به امید یافتن راه فراری به ساحل رفته بودند یا در مواجه با امواج خروشان اروند غرق شدند یا ناچار به تسلیم گردیدند. ‏تعداد اسرا چنان زیاد بود که به آنها گفته شد از روی جاده اهواز-خرمشهر پیاده به راه بیافتند تا بتدریج وسایل نقلیه برایشان فراهم شود ! خبر آزادسازی خرمشهر ظهر از رادیو سراسری ایران اعلام شد و رزمندگان همان ساعت در مسجد جامع خرمشهر نماز خواندند. ‏بعداً مشخص شد فرمانده عراقی ها در خرمشهر همان موقع که نیروهایش در حال تسلیم شدن بودند سعی داشته با هلی کپتر فرار کند که سقوط کرده است !
آزادی خرمشهر
یک واقعه جالب که همزمان با عملیات بیت المقدس رخ داد، ‏عملیات پشتیبانی بیت المقدس در منطقه فکه بود ؛ در قرارگاه فرماندهی تصمیم گرفته شده بود برای اینکه جلوی تمرکز قوای دشمن گرفته شود، ‏در منطقه فکه یک عملیات پشتیبانی انجام شده و چند ارتفاع مهم منطقه آزاد شود و از آنجا که هدایت عملیات بیت المقدس بسیار مشکل و وقتگیر بود اجرا عملیات بر عهده قرارگاه محلی گذاشته شد. ‏اما پس از چند روز قرارگاه اصلی متوجه می‏شود که هنوز خبری از عملیات نیست. ‏شهید صیاد شیرازی شخصاً به منطقه می‏رود. ‏هنگامی که به آنجا می‏رسد ارتشی ها را در مقر می‏بیند. ‏ظاهراً نیروهای ارتش و سپاه برای اجرای مشترک به توافق نرسیده بودند. ‏اول ارتشی ها رفته و نتوانسته بودند از موانع عراقی ها عبور کنند و هنگامی آن شهید بزرگوار به منطقه رسید سپاهی ها برای اجرا عملیات رفته بوده اند که آنها هم شب بدون موفقیت بازگشتند. ‏در اینجا صیاد شیرازی آنها را نصیحت به همکاری می‏کند و باز می‏گردد. ‏چند روز بعد اعلام می‏کنند که مشترکاً عمل کرده و ارتفاعات مورد نظر را آزاد نموده اند !
-عمليات متوسط پشتيباني بيت‌المقدس 10/2/61 در منطقه عمومي خوزستان فكه به فرماندهی مشترك يا علي‌بن‌ابيطالب(ع)
13/2/1361
سقوط هواپیمای حامل بن‏یحیی (وزیر امور خارجه الجزایر) و هیئت همراه او، در نزدیکی مرز ترکیه، در پی حمله دو فروند هواپیمای عراقی.
20/2/1361
-آزادی شلمچه، با تلاش نیروهای ایران .
-عمليات محدود حسين‌بن‌علي(ع) 26/2/61 در منطقه عمومي ايلام ارتفاع ميمك به فرماندهی سپاه
 3/3/1361
-اعلامیه ۱۰ کشور عضو جامعه اروپا، درباره نگرانی از ادامه جنگ ایران و عراق.
-آزادی خرمشهر، در سومین مرحله عملیات بیت المقدس، به دست نیروهای ایران، پس از ۵۷۶ روز اشغال به دست ارتش عراق. ‏
 10/3/1361
انتشار بیانیه سومین اجلاس فوق‌العاده وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس، در کویت، درباره ضرورت آتش‌بس در جنگ ایران و عراق و برقراری صلح، به علت واهمه از گسترش پیروزی جمهوری اسلامی ایران در منطقه.
 14/3/1361
-رئیس شورای امنیت از طرف اعضای شورا بیانیه‏ای صادر کرد که طی آن از طرفین خواستار حل مسالمت آمیز منازعه شده است.
-رادیو قطر نگرانی این کشور را از شکست عراق اعلام کرد.
26/3/1361
ایران و عراق تعدادی اسیر جنگی زخمی را تحت نظارت کمیته بین الملل صلیب سرخ در قبرس مبادله کردند.
23/4/1361
-عمليات گسترده رمضان 23/4/61 در منطقه عمومي بصره شرق بصره به فرماندهی مشترك يا صاحب‌الزمان (عج)ادركني عملیات رمضان: عملیات رمضان پس از فرمان امام برای ادامه جنگ با سرعت چند روزه برنامه ریزی و نیروها محیای کارزار شدند. ‏قرار بر این بود که مواضع معروف به مثلثی عراق در حد فاصل شلمچه تا طلائیه شکافته شود تا راه برای پیشروی های بعدی به سمت بصره باز باشد. ‏
حتی فرماندهان ایران هم به اندازه عراقی ها روی نفوذ ناپذیری مواضع مثلثی حساب می‏کردند و هنگامی که ظرف چند ساعت این مواضع تصرف شدند، ‏بدون آمادگی قبلی فرمان پیشروی به عمق خاک دشمن صادر شد. ‏چندین تیپ از نیروهای سپاه و ارتش بدون اینکه با مقاومت جدی نیروهای عراقی مواجه شوند خود را به انتهای غربی کانال پرورش ماهی و نهر کتیبان در شمالغرب بصره رساندند. ‏یک پیشروی شگفت انگیز و مهم که می‏توانست در سرنوشت جنگ تاثیر زیادی داشته باشد اما پیشروی بدون پوشش لازم و نیروی پشتیبانی در عقبه !
عراقی ها خیلی زود متوجه این نقطه ضعف شدند و از شمال و جنوب برای بستن راه نیروهای پیشرو پاتک زدند. ‏از یگان هایی که خود را به انتهای کانال پرورش ماهی رسانده بودند فقط عده کمی توانستند از خط محاصره خارج شوند. ‏تلفات نیروهای ایران بقدری زیاد بود که عملاً کفه ترازویی را که بعد از فتح المبین و بیت المقدس به نفع ایران سنگین شده بود دوباره سبک کرد. ‏
شهید صیاد شیرازی در کتاب خاطراتش علت اصلی ناکامی عملیات رمضان را غرور کاذب و غفلت از یاد خداوند ذکر کرده است و اینکه تازه پس از اینکه شکست ظاهر شد یادمان آمد برای دفاع از چه می‏جنگیم !
به هر حال سنگینی شکست مرحله اول عملیات باعث توقف کامل آن نشد چون احتمال داشت با تقویت روحیه نیروهای عراقی، ‏آنها به حمله خود ادامه داده و یک بار دیگر خرمشهر را در معرض سقوط قرار دهند. ‏عملیات با همان نیروهای باقی مانده و چند واحدی که به سرعت از سایر جبهه ها احضار شدند تا چند شب ادامه یافت و تانک های زیادی از ارتش عراق منهدم شد. ‏در پوشش این چند شب نبرد هم نیروهای جهاد توانستند یک خط پدافند قوی حد فاصل پاسگاه های زید و بوبیان عراق احداث کنند. ‏این خط پدافند بعدها خیلی مفید واقع شد و عراقی ها تا اواخر جنگ موفق به عبور از آن نشدند. ‏
-حمله هوایی ۲ جنگنده عراقی به مناطق مسکونی خرم آباد، که شهادت ۳۶ نفر و زخمی شدن ۳۰۰ نفر را به دنبال داشت.
24/4/1361
شورای امنیت قطعنامه 514 را صادر کرد در این قطعنامه از طرفین درگیر خواستار آتش بس فوری و عقت نشینی نیروها بهمرز‏های بین المللی شناخته شده است. در این قطعنامه اعزام ناظران سازمان ملل جهت نظارت و تأیید آتش بس و عقب نشینی و ادامه تلاش‏های میانجیگرانه گنجانده شده است و نیز از سایر کشورها خواسته شده است که از اقداماتی که ممکن است به ادامه درگیری کمک نماید،اجتناب ورزند.
25/4/1361
حمله هوایی ارتش عراق به مناطق مسکونی همدان، که ۱۳۰ شهید و ۵۷۰ مجروح به جای گذاشت.
15/5/1361
عمليات محدود ثارالله 15/5/61 در منطقه عمومي كرمانشاه قصرشيرين-ارتفاع باباهادي به فرماندهی سپاه
 
 منابع روزشمار: کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس)

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1358, 1359

روزشمار سال سوم جنگ

سال 1361

9/7/1361
عمليات متوسط مسلم‌بن‌عقيل(ع) 9/7/61 در منطقه عمومي كرمانشاه سومار به فرماندهی مشترك ياابالفضل‌العباس(ع)
12/7/1361
تصویب قطعنامه ۵۳۲، در جلسه ۲۳۹۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد، درباره اظهار تأسف از طولانی شدن جنگ ایران و عراق و خسارت‌‏های آن، درخواست آتش بس فوری و عقب نشینی نیروها به مرز‏های بین‌المللی و اعزام هیئت میانجی ملل متحد.
18/7/1361
تشکیل دومین اجلاس وزیران دفاع شورای همکاری خیلج فارس، برای هماهنگ کردن همکاری‌‏های نظامی اعضا، در جنگ ایران و عراق.
30/7/1361
مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه 3/37 را صادر کرد که در آن خواستار آتش بس فوری، عقب نشینی نیروها و حل و فصل مسالمت آمیز مناقشات دو کشور شده است.
6/8/1361
جمهوری اسلامی ایران از دبیر کل خواست تا هیأتی را برای بررسی تخریب مناطق مسکونی ایران به وسیله عراق اعزام نماید.
10/8/1361
عمليات متوسط محرم 10/8/61 در منطقه عمومي ايلام ارتفاع مرزي حمرين به فرماندهی مشترك يا زينب(س)
26/8/1361
اعلام موجودیت مجلس اعلای عراق.
 28/9/1361
اصابت ۲ فروند موشک عراقی به مناطق مسکونی دزفول، که ۶۲ شهید و ۲۸۷ مجروح و ویرانی ۱۲۰ خانه و ۳۸۰ مغازه و یک مسجد را به دنبال داشت.
17/11/1361
عمليات گسترده والفجر مقدماتي 17/11/61 در منطقه عمومي ميسان چزابه-فكه به فرماندهی سپاه ياالله عملیات والفجر مقدماتی: این عملیات هم با هدف توسعه جنگ در استان میسان عراق، ‏با برنامه ریزی فراوان و تمرکز یک نیروی عظیم با قصد پیشروی تا خود شهر العماره اجرا گردید اما به علت هوشیاری نیروهای عراقی نیروهای ایران موفق به شکستن خطوط دشمن نشدند و عملیات به نتیجه نرسید. ‏بعداً مشخص شد تعدادی از اعضای جاسوس سازمان مجاهدین خلق اطلاعات عملیات را لو داده‏اند. ‏در جریان آماده سازی اجرای این عملیات حسن باقری (افشردی) قائم مقام ۲۵ ساله فرماندهی کل نیروی زمینی سپاه به شهادت رسید. ‏
2/12/1361
-رئیس شورای امنیت طی بیانیه‏ای درخواست‏های قبلی شورا مبنی بر آتش بس فوری، عقب نشینی نیروها و حل مسالمت آمیز منازعه را تکرار کرد.
-جمهوری اسلامی ایران بار دیگر درخواست کرد دبیر کل هیأتی را برای بررسی مناطق مسکونی تخریب شده اعزام نماید. همچنین خاطر نشان شده که این هیأت در مورد ادعای عراق تحقیقی نماید. عراق نیز با این امر موافقت کرد.
17/12/1361
حمايت رسمي امريكا از عراق)
23/2/1362
دبیر کل تصمیم خود مبنی بر اعزام هیأتی برای بررسی مناطق مسکونی تخریب شده در ایران و عراق را اعلام داشت.

سال 1362

21/1/1362
عمليات گسترده والفجر 1 21/1/62 در منطقه عمومي ميسان جبل‌فوقي به فرماندهی ارتش ياالله عملیات والفجر ۱: همانگونه که گفته شد. ‏عملیات محرم علیرقم موفقیت نسبی، ‏ایراداتی داشت. ‏برای رفع این ایرادات و در ضمن جبران ناکامی عملیات والفجر مقدماتی و پیشروی به سمت العماره، ‏عملیات والفجر ۱ اجرا گردید. ‏
در مرحله نخست این عملیات می‏بایست ارتفاعات جبل فوقی در جنوب جبل حمرین تصرف می‏شد. ‏به این ترتیب هم نقص عملیات محرم بر طرف می‏گردید و هم جبل فوقی به عنوان کلید دشت العماره پل سرازیر شدن رزمندگان ایران به سمت شهر می‏شد. ‏
عملیات در مرحله اول با موفقیت انجام گردید و ارتفاعات جبل فوقی آزاد شد اما نیروهای عراق دست به مقابله شدیدی زده و پس از چند روز نبرد شدید ارتفاعات را باز پس گرفتند. ‏
شهید صیاد شیرازی معتقد بود دلیل ناکامی این عملیات شور و شوق بیش از اندازه نیروهای سپاه بوده است ! چون قرار بود جبل فوقی از دو محور آزاد شده و سپس نیروهایی که در مرحله اول استراحت می‏کردند به سرعت وارد دشت العماره می‏شدند، ‏اما با اصرار فرماندهان سپاه که هر کدام می‏خواستند نیروهایشان حتماً از ابتدا در عملیات حضور داشته باشند دو محور به هشت محور افزایش یافت و تازه فشردگی نیروها باعث شدید تر شدن نبرد گردید و وقتی هم که جبل فوقی آزاد شد نیروی تازه نفسی وجود نداشت تا از آن عبور کند. ‏عراقی ها هم به سرعت نیروهای خود را در منطقه جمع کردند و قبل از اینکه واحدهای ایران موفق به تجدید قوا گردند آنها را عقب زدند. ‏
بعد از عملیات والفجر ۱، ‏تمرکز قوا و حساسیت بالای عراقی ها در استان میسان باعث شد تا نیروهای ایران ظاهراً بی خیال این محور شده و جنگ را به جبهه شمالغرب بکشانند. ‏
22/1/1362
نخستین حمله موشکی عراق به مناطق مسکونی اندیمشک، که به شهادت ۲۳ نفر و زخمی شدن ۱۲۰ نفر و ویرانی ۷ خانه و مغازه انجامید.
30/2/1362
دبیر کل گزارش تیم مورد نظر خود جهت تحقیق از نقاطی در مناطق جنگی را به ایران و عراق اعزام داشت.
20/3/1362
عراق از دبیر کل خواست تا کمیسیونی برای بررسی وضعیت اسرای جنگی در ایران و عراق تشکیل دهد. دبیرکل در این خصوص با کمیته بین المللی صلیب سرخ مشورت کرد.
30/3/1362
دبیرکل گزارش تیم اعزامی را که حاکی از ویرانی سنگین و شدید مناطق مسکونی با استفاده از آتشبار هوایی و حملات موشکی و نیز در طی اشغال نظامی در ایران و خسارت سبک به مناطق مسکونی عراق بود، به شورا تسلیم کرد.
29/4/1362
عمليات متوسط والفجر2 29/4/62 در منطقه عمومي اربيل چومان مصطفي به فرماندهی مشترك ياالله
7/5/1362
عمليات متوسط والفجر3 7/5/62 در منطقه عمومي ايلام مهران به فرماندهی مشترك ياالله
19/5/1362
حمله هوایی ۶ جنگنده عراقی به مناطق مسکونی گیلان غرب، که شهادت ۶۲ تن و زخمی شدن ۵۷۰ نفر از اهالی را به دنبال داشت.

منابع روزشمار: کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس)

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1362, 1361

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1362, 1363

روزشمار سال پنجم جنگ

سال 1363

25/7/1363
عمليات متوسط عاشورا 25/7/63 در منطقه عمومي ايلام ميمك به فرماندهی سپاه يا اباعبدالله(ع)
27/8/1363
-شهادت مهدی زین الدین، از فرماندهان سپاه
5/9/1363
-برقراری دوباره روابط دیپلماتیک میان آمریکا و عراق، پس از ۱۷ سال وقفه.
10/10/1363
براساس قطعنامه 522، ‏دبیرکل گزارشی در مورد حمله کشتی‏های تجاری در خلیج فارس به شورای امنیت تسلیم کرد.
21/10/1363
هیأت سازمان ملل از اردوگاه‏های اسرای جنگی در عراق بازدید کرد.
28/10/1363
هیأت سازمان ملل از اردوگاه‏های اسرای جنگی در ایران بازدید کرد.
3/12/1363
گزارش هیأت سازمان ملل متحد در خصوص بازدید از اردوگاه‏های اسرای جنگی حاکی است که در هیچ یک از دو کشور اسرای جنگی مورد آن چنان بدرفتاری که اتهام آن مطرح می‏گردد نشده اند، منتشر شد.
14/12/1363
بیانیه رئیس شورای امنیت حاکی از ابراز نگرانی در زمینه حملات طرفین به مناطق مسکونی یکدیگر صادر شد. وی از دولت‏های ایران و عراق خواست که تعهدات خود به دبیرکل مبنی بر اجتناب از حمله بر مناطق مسکونی عمل کنند.
18/12/1363
دبیرکل طی پیامی به رؤسای جمهوری اسلامی ایران و عراق از هر دو طرف خواست تا توافق 12 ژوئن 1984 پیرامون عدمحمله به مناطق مسکونی را محترم شمارند.
20/12/1363
عمليات گسترده بدر 20/12/63 در منطقه عمومي بصره-ميسان هورالهويزه-دجله به فرماندهی سپاه يا فاطمه‌الزهرا(ع) عملیات بدر: این عملیات با هدف تکمیل عملیات خیبر انجام گردید. ‏اما با توجه به بسته بودن خطوط دشمن در شلمچه و طلائیه، ‏نیروهای سپاه که مجری عملیات بودند تنها می‏توانستند به عبور از عرض هور الهویزه متکی باشند. ‏دشمن پس از عملیات خیبر استحکامات فراوانی در غرب هور ایجاد کرده بود که مهمترینشان دژ دشمن در امتداد بزرگراه بصره-العماره و جاده پد خندق بود و عراقی ها بخصوص روی این جاده برای نفوذ در عمق هور خیلی حساب می‏کردند. ‏
عملیات طبق برنامه آغاز و در بعضی از محورها خطوط دشمن چنان با سرعت در هم کوبیده شد که رزمندگان ایرانی توانستند خود را به غرب رودخانه دجله رسانده و بخشی از بزرگراه را تصرف کنند. ‏اما به علت عدم اجرای کامل پیشروی توسط همه محورها، ‏نیروهای عراقی توانستند فشار خود را بر روی نیروهای مستقر در غرب دجله متمرکز کرده و بتدریج آنها را مجبور به عقب نشینی نمایند. ‏
در این عملیات هم تعدادی از فرماندهان معروف سپاه نظیر حاج عباس کریمی (فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله) و مهدی باکری (فرمانده لشکر عاشورا) در نبردهای غرب دجله به شهادت رسیدند. ‏در بین شهدای این عملیات نام سعید طوقانی (پهلوان نوجوان کشور در ورزش زورخانه ای) هم دیده می‏شود که حضور او در جبهه ها وزنه روحی بالایی برای رزمندگان به حساب می‏آمد. ‏
البته نیروهای ایران بیشتر مواضع دشمن در هور از جمله جاده پد خندق را تصرف کرده و نیروهای عراقی را به حاشیه غربی آن راندند. ‏
پس از این عملیات، ‏نیروهای ایران دیگر عملیات بزرگی در منطقه هور الهویزه انجام ندادند اما با اجرای چند عملیات محدود نظیر عملیات های قدس ۱ و ۲، ‏قدس ۴ و ۵ و عاشورای ۴، ‏در طول سال ۶۴، ‏سعی کردند کنترل خود را بر منطقه هور الهویزه قطعی نمایند. ‏
 23/12/1363
-به تلافی حمله‌‏های وحشیانه هوایی به مناطق مسکونی شهر‏های ایران، بانک رافدین عراق (دومین بانک بزرگ خاورمیانه) هدف موشک ایران قرار گرفت.
-شهادت حاج عباس کریمی، فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص)، در عملیات بدر.
24/12/1363
-همزمان با حمله هوایی جنگنده‌‏های عراقی، انفجار بمب کار گذاشته شده به دست سازمان مجاهدین خلق در محل برگزاری نماز جمعه تهران، به شهادت و زخمی شدن گروهی از نمازگزاران انجامید.
-شورای امنیت در بیانیه‏ای خواستار اجرای توافق عدم حمله به مناطق مسکونی و نیز یافتن راه حلی مسالمت آمیز جهت پایان دادن درگیری شد.
27/12/1363
-دبیر کل در نیویورک با معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و وزیر خارجه عراق ملاقات و طرح هشت ماده‏ای خود را به منظور یافتن راهی جهت خاتمه بخشیدن به درگیری به آنان عرضه کرد امور دبیر کل از تهران و بغداد دیدار کرد.
-اخطار اداره مراقبت پرواز عراق (نوتام)، با اعلامیه ۹۰۱۶، به هواپیما‏هایی که بر فراز خاک جمهوری اسلامی ایران پرواز می‌کنند.
-بمباران هوایی شهر‏های همدان و کرمانشاه و تبریز، به دست ارتش عراق. ‏
 29/12/1363
حمله هوایی عراق به نهاوند، تویسرکان، قزوین، زنجان، تبریز، اراک، دزفول، ارومیه، اسلام آباد، کرمانشاه، گیلان غرب، همدان.

سال 1364

5/1/1364
بمباران و موشک باران شهر‏های اراک، اصفهان، مهران، قزوین، سنندج، خرم آباد، کاشان، سلماس.
6/1/1364
دبیرکل 61 مورد حمله و رهگیری کشتی‏های تجاری در ‏خلیج‏فارس را به شورای امنیت گزارش نمود.
 23/1/1364
دبیرکل گزارش سفر خود به تهران و بغداد را به شورای امنیت داد و اظهار داشت که دو کشور به صلح تمایل دارند و در تلاش‏های ش به آن اطمینان یافته است و نیز آنها موافق کردند که بتوانند پیشنهادات ارائه شده دبیرکل به دو کشور در ماه مارس مبنائی جهت مباحثات بیشتر به کار گرفته شود، در این گزارش به شورای امنیت پیشنهاد شد که از دو طرف جهت بررسی مجدد کلیه جوانب درگیر دعوت به عمل آورد.
5/2/1364
-شورای امنیت در یک بیانیه رسمی کاربرد سلاح شیمیایی را قویاً محکوم ساخت. این شورا آمادگی خود را جهت دعوت از ایران و عراق برای بررسی مجدد کلیه جوانب درگیری ابراز نمود.
5/3/1364
عمليات محدود قدس1 5/3/64 در منطقه عمومي ميسان هورالهويزه-پاسگاه‌هاي ابوذكر و ابوليله به فرماندهی سپاه
15/3/1364
عمليات محدود ظفر1 15/3/64 در منطقه عمومي ايلام ميمك-ارتفاع فصيل به فرماندهی سپاه
6/4/1364
 عمليات محدود قدس2 6/4/64 در منطقه عمومي ميسان هورالهويزه-پاسگاه البيضه به فرماندهی سپاه
20/4/1364
عمليات محدود قدس3 20/4/64 در منطقه عمومي ايلام دهلران-غرب رودخانه سميه به فرماندهی سپاه
23/4/1364
 عمليات گسترده قادر 23/4/64 در منطقه عمومي اربيل سيدكان به فرماندهی ارتش يا صاحب‌الزمان(عج) عملیات قادر: عملیات قادر به یک رشته تلاش نیروهای ارتش در طول تابستان سال ۶۴ برای پیشروی در عمق استان اربیل عراق گفته می‏شود که دست کم سه بار تکرار شد اما به علت مقاومت عراقی ها و ناآشنایی نیروهای ارتش منجر به موفقیت نگردید. ‏
گفتنی است که نیروهای سپاه از اوایل جنگ در این منطقه با گروه های کرد مخالف رژیم بعث همکاری داشته و کاملاً با منطقه آشنا بودند اما پس از عملیات بدر قرار شد ارتش به جای سپاه در این منطقه عملیات کند تا نیروهای سپاه ضمن بازسازی خسارات وارده از عملیات بدر، ‏خود را برای عملیات بزرگ زمستان آماده کنند.
24/4/1364
ربوده شدن هواپيماي امريكايي تي. دبليو.اي‏
2/5/1364
عمليات محدود قدس4 2/5/64 در منطقه عمومي ميسان هورالهويزه-درياچه ام‌النعاج به فرماندهی سپاه
15/5/1364
عمليات محدود قدس5 15/5/64 در منطقه عمومي ميسان هورالهويزه-پاسگاه مركزي اليچ به فرماندهی سپاه
24/5/1364
-عمليات محدود عاشورا(2) 24/5/64 در منطقه عمومي ايلام مهران-ارتفاع چنگوله به فرماندهی سپاه
-حمله عراق به پايانه‌هاي نفتي خارك
25/5/1364
عمليات محدود عاشورا(3) 25/5/64 در منطقه عمومي ايلام مهران به فرماندهی سپاه

منابع روزشمار: کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس)

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1363, 1364

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1364, 1365

روزشمار سال هفتم جنگ

سال 1365

6/7/1365
شورای امنیت نگرانی خود را از توسعه احتمالی درگیری و افزایش حمله به کشتی‏های تجاری در خلیج فارس و مناطق غیرنظامی ابراز داشت. شورا بر تلاش‏های مداوم دبیرکل بویژه در مورد سلاح‏های شیمیایی و حملات به مناطق غیرنظامی، صحه گذاشت.
11/7/1365
دبیرکل در جلسه شورای امنیت نگرانی عمیق جامعه بین المللی را از ادامه و توسعه جنگ ابراز و بر لزوم برقراری مبنایی جهت مذاکرات که قابل قبول برای طرفین باشد تأکید نمود.
16/7/1365
تصویب قطعنامه ۵۸۸، در شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد جنگ  عراق به ایران، درباره درخواست پرهیز از جنگ و حل صلح آمیز اختلاف‌ها و پذیرش فوری قطعنامه ۵۸۲، ولی از اعلام نام کشور متجاوز پرهیز کرد و جمهوری اسلامی ایران نیز آن را نپذیرفت.
۱۹/۷/۱۳۶۵
عمليات نامنظم فتح 1 19/7/65 در منطقه عمومي كركوك كركوك به فرماندهی سپاه
۲۳/۷/۱۳۶۵
حمله هواپیما‏های متجاوز عراقی به هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ هما، در فرودگاه شیراز، که به علت اصابت موشک عراق ۳۰ تن از مسافران شهید شدند.
 ۲۸/۷/۱۳۶۵
اعلام همسویی اردن و کویت در حمایت از عراق در جنگ با ایران.
4/8/1365
عمليات نامنظم فتح 2 4/8/65 در منطقه عمومي سليمانيه سد دوكان به فرماندهی سپاه
13/8/1365
افشاي ماجراي مك‌فارلين
22/8/1365
عمليات نامنظم فتح 3 22/8/65 در منطقه عمومي اربيل زاخو-دهوك به فرماندهی سپاه
۴/۹/۱۳۶۵
حمله هوایی عراق به تأسیسات نفتی جزیره لارک، در خلیج فارس.
8/9/1365
دبیرکل مواضع راجع به قطعنامه 583 را به شورای امنیت گزارش داد. در این گزارش مواضع ایران و عراق نسبت به این قطعنامه بیانشد. وی خاطرنشان نمودکه اختلافات میان دوطرف، از ارائه پیشنهادات خاص جهت اجرای قطعنامه 582 جلوگیری کرده است. وی همچنین توجه شورا را به خطر افزایش حملات به کشتی‏های بازرگانی جلب کرد و از شورا خواست تا تلاش‏های ش را جهت ایجاد مبنائی برای تضمین همکاری از سوی ایران و عراق حفظ نماید.
 ۱۲/۹/۱۳۶۵
اعزام سپاه یک صد هزار نفری «محمد رسول الله (ص)»،‌به جبهه‌‏.
 ۱۴/۹/۱۳۶۵
حمله هوایی عراق به نیروگاه برق نکا، در مازندران.
 ۱/۱۰/۱۳۶۵
-اظهار نگرانی شورای امنیت از گسترش حمله به هدف‌‏های غیرنظامی، در جنگ ایران و عراق، با انتشار بیانیه خود.
-رئیس شورای امنیت نگرانی شدید شورا را از وضعیت موجود خاطرنشان ساخت و از نقض حقوق انسان دوستانه بین المللی ابراز تأسف نمود و مصراً از دبیرکل درخواست کردکه به تلاش‏های ش ادامه دهد.
3/10/1365
عمليات گسترده كربلاي 4 3/10/65 در منطقه عمومي بصره ابوالخصيب به فرماندهی سپاه محمد رسول‌الله(ص) عملیات کربلای ۴:نیروهای سپاه از مدتها قبل برای اجرای این عملیات برنامه ریزی کرده بودند و پیشبینی شده بود این آخرین تلاش برای پیروزی قطعی در جبهه جنوب باشد که در صورت عدم موفقیت تلاش در جبهه جنوب متوقف گردد. ‏
در این عملیات نیروهای ایران باید پس از در هم شکستن مواضع عراق در جنوب شلچه، ‏از اروند رود که در اینجا کم عرض تر است عبور کرده و خود را به شهرک ابوالخصیب در جنوب شرق بصره می‏رساندند. ‏به این ترتیب هم یک جبهه جدید و نزدیک به شهر بصره گشوده می‏شد و هم نیروهای عراقی مستقر بر روی جاده ساحلی فاو-ابوالخصیب که از شمال با اروند رود و نیروهای ایران و از جنوب با باتلاق های وسیع شبه جزیره فاو محدود بودند محاصره شده و با پاکسازی این محور امنیت شهرهای آبادان، ‏خرمشهر و خود فاو کاملاً تامین گردد. ‏
نیرویی که سپاه برای اجرای این عملیات وارد منطقه شلمچه نمود تقریباً دو برابر نیروی عملیات والفجر ۸ بود. ‏به همین دلیل نقل و انتقالات این نیروها از چشم جاسوسان و ماهواره های نظامی دور نماند. ‏بویژه آمریکایی ها اطلاعات دقیقی را که از طریق عکسبرداری ماهواره ایی از محورهای عملیات نیروهای ایران بدست آورده بودند در اختیار عراقی ها گذاشتند. ‏
به این ترتیب هنگامی که در سوم دی ماه سال ۶۵ عملیات آغاز شد فرماندهان سپاه متوجه شدند که با مشکلی لاینحل مواجه می‏باشند. ‏هرچند در برخی محورها نیروهای ایران موفق به عبور از موانع دشمن شدند و حتی لشکر ۱۴ امام حسین با عبور از اروند رود تاسیسات پتروشیمی بصره را برای چند ساعت تصرف نمود، ‏موفقیت عملیات مستلزم هماهنگی همه محورها در پیشروی بود و فرماندهان به ناچار دستور توقف عملیات و عقبنشینی نیروها را صادر نمودند. ‏اما این پایان کار نبود. ‏
10/10/1365
دبیرکل 101 مورد سانحه برای کشتی‏ها در خلیج فارس را به شورای امنیت گزارش داد.
 ۱۵/۱۰/۱۳۶۵
شوروی ۱۵۰ تانک تی-۷۲ به عراق فروخت.
19/10/1365
عمليات گسترده كربلاي 5 19/10/65 در منطقه عمومي بصره شلمچه به فرماندهی سپاه يازهراء(س) عملیات کربلای ۵: با وجود عدم موفقیت عملیات کربلای ۴، ‏جرقه های امیدی در این عملیات زده شد که با وجود تصمیم قبلی فرماندهان به سرعت برای اجرای عملیات جدید برنامه ریزی کردند. ‏
یکی از محورهایی که در عملیات کربلای ۴ نیروهای ایران با وجود هوشیاری عراقی ها به آن نفوذ کرده بودند موضع معروف به پنج ضلعی در غرب شلمچه بود. ‏
مبنای عملیات کربلای ۵ همین شد که نیروها به داخل موضع پنج ضلعی وارد شده و از آنجا در عمق مواضع عراق گسترش یابند و از دو محور نهر عرایض و پاسگاه بوبیان، ‏سایر نیروها با آنها الحاق نمایند تا پیشروی کامل گردد و سپس در صورت امکان پیشروی به داخل شهر بصره ادامه پیدا کند. ‏
عملیات با موفقیت آغاز گردید و نیروهای ایران پس از تصرف پنج ضلعی به سایر استحکامات دشمن یورش بردند اما عملیات کربلای ۵ بتدریج تبدیل به سنگین ترین نبرد دو طرف در طول جنگ  گردید. ‏۲۰۰ گردان از نیروهای ایران و ۵۰۰ گردان از نیروهای عراق در یک منطقه بسیار محدود (شاید به وسعت شهر تهران) زیر شلیک مداوم توپخانه ها و بمباران شیمیایی بی وقفه منطقه از طرف عراقی ها، ‏آن هم در حالیکه بیشتر منطقه آب گرفته و باتلاقی است حدود دو ماه تمام با یکدیگر جنگیدند تا عملیات کربلای ۵ در تاریخ جنگ ها جاودانه شود !
به هر حال عملیات اصلی در چهارم اسفندماه و عملیات تکمیل کننده در سیزدهم اسفندماه به پایان رسیدند و نیروهای ایران موفق شدند جای پای مناسبی در شرق شهر مهم بصره بدست آورده و پیروز این نبرد باشند، ‏هرچند در این عملیات حاج حسین خرازی فرمانده دلیر لشکر ۱۴ امام حسین(ع) که عراقی ها خیلی از وی وحشت داشته و با انتشار خبر شهادتش نفس راحتی کشیدند در کنار نهر جاسم به شهادت رسید نیروهای ایران در عملیات کربلای 5
همزمان با عملیات کربلای ۵، ‏نیروهای ارتش در شمال سومار دست به عملیات (عملیات کربلای ۶) زدند تا هم جلوی تمرکز قوای عراق در شلمچه گرفته شود و هم شهرهای نفت شهر ایران و نفت خانه عراق را تصرف نمایند اما به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص منطقه و دید کامل عراقی ها روی نیروهای ایران این عملیات نتیجه بخش نبود. ‏
اما بسیاری از کارشناسان نظامی عملیات کربلای ۵ را پایان واقعی و طبیعی جنگ  می‏دانند. ‏
دلایل چنین ادعایی چنین است :
۱-اثبات برتری کامل نظامی ایران بر عراق در یک جنگ رو در رو
۲-تصویب قطعنامه ۵۹۸ به نفع ایران در سازمان ملل پس از این عملیات و اعمال فشار سیاسی و اقتصادی شدید به ایران برای خاتمه دادن به جنگ (از جمله پایین آوردن عمدی بهای نفت برای کاهش توانایی مالی ایران)
۳-کمک رسانی گسترده غرب و شرق به رژیم عراق برای جلوگیری از پیروزی ایران در نبرد (دولتمردان ایران پیروزی در جنگ را چنان نزدیک می‏دیدند که با جمع کردن عده ایی از رجال سرشناس عراقی طرفدار ایران نظیر آیت الله حکیم، ‏جلال طالبانی و آیت الله شاهرودی در صدد تصمیم گیری درباره آینده عراق بودند) که کمک رسانی های پس از فتح خرمشهر در مقابل آن هیچ بود. ‏
۴-وحشیگری رژیم عراق در استفاده از عنوان سلاح های ممنوعه شیمیایی و میکروبی بر علیه نیروهای ایران و حتی مناطق مسکونی و بمب باران گسترده شهرهای ایران
۵-حضور ناوگان دریایی آمریکا در خلیج فارس به بهانه حمایت از کشتی های تجاری در برابر حملات دو طرف درگیر جنگ که کم کم منجر به رویارویی با نیروهای ایران شد
23/10/1365
-عمليات گسترده كربلاي 6 23/10/65 در منطقه عمومي كرمانشاه نفت شهر به فرماندهی ارتش يا‌فاطمه ‌الزهراء(س)
-دبیرکل طی یک مصاحبه مطبوعاتی ضرورت تلاش مشترک اعضای شورای امنیت،بخصوص اعضای دائم را برای حل منازعه خاطرنشان ساخت. دبیرکل برخی از اهرمهائی که از سوی اعضای شورای امنیت می‏تواند به عنوان کار مشترک آنها استفاده شود، ارائه داد.
27/10/1365
-بیانیه رئیس شورای امنیت حاکی از نگرانی از توسعه خصومتها و درخواست اجرای قطعنامه‏های 582 و 588 گردید. وی ضمن قدردانی از تلاش‏های دبیرکل از وی مصراً خواست که به تلاش‏های ش ادامه دهد.
-حمله هوایی عراق به شهر‏های قم، تبریز، اصفهان، همدان، خرم‌آباد، و ایوانغرب.
-تسخیر جزیره بوارین، پس از هشت روز تلاش نیروهای ایران، درعملیات کربلای ۵.
۲۸/۱۰/۱۳۶۵
-عمليات نامنظم نصر 28/10/65 در منطقه عمومي اربيل دهوك به فرماندهی سپاه
-حمله هوایی و موشکی عراق به شهر‏های تهران، تبریز، اهواز، اصفهان، خرم آباد، قم و ایلام.
6/11/1365
دبیرکل در اجلاس سرای سازمان کنفرانس اسلامی در کویت پیشنهادی برای شکستن بین بست ارائه نمود.
 ۲۲/۱۱/۱۳۶۵
-عمليات نامنظم فتح 4 22/11/65 در منطقه عمومي اربيل ديانا به فرماندهی سپاه
-برگزاری راهپیمایی میلیونی ملت ایران، در شهر‏های مختلف، برای بزرگداشت سالگرد انقلاب اسلامی ایران، با وجود تهدید عراق و بمباران و موشک باران مسیر راهپیمایان.
11و12/1365
پنج عضو دائمی شورای امنیت کار گروهی خود را پیرامون جنگ ایران و عراق آغاز کردند.
3/12/1365
عمليات متوسط تكميلي كربلاي 5 3/12/65 در منطقه عمومي بصره شلمچه-نهر جاسم به فرماندهی سپاه يازهرا(س)
 ۸/۱۲/۱۳۶۵
شهادت حاج حسین خرازی، فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین (ع) در جبهه‌‏.
 ۱۱/۱۲/۱۳۶۵
بازدید نماینده یونسکو از آثار تاریخی بمباران شده در تهران.
12/11/1365
عمليات متوسط كربلاي 7 12/12/65 در منطقه عمومي اربيل حاج عمران به فرماندهی ارتش

۱۸/۱/۱۳۶۶
عمليات متوسط كربلاي 8 18/1/66 در منطقه عمومي بصره شلمچه-كانال ماهي به فرماندهی سپاه يا صاحب الزمان(عج)
۲۰/۱/۱۳۶۶
عمليات محدود كربلاي 9 20/1/66 در منطقه عمومي كرمانشاه قصرشيرين-ارتفاع باباهادي به فرماندهی ارتش
25/1/1366
-عمليات گسترده كربلاي 10 25/1/66 در منطقه عمومي سليمانيه ماووت به فرماندهی سپاه يا صاحب‌الزمان ادركني عملیات کربلای ۱۰:در حالیکه هنوز بیشتر توان سپاه در جبهه جنوب متمرکز بود، ‏اولین تلاش بزرگ ایران برای کشاندن جنگ به جبهه شمالغرب در سال ۶۶ در مناطق شمال سلیمانیه عراق آغاز شد. ‏تعجیل در اجرای این عملیات چنان زیاد بود که نبرد با نیروی اندکی آغاز شد و لشکرها همینطور که از جنوب سر می‏رسیدند بی مقدمه به میدان نبرد گسیل می‏شدند. ‏
هدف عملیات این بود که مناطق شمال استان سلیمانیه عراق از شهر چوارتا تا شهر ماووت تصرف شده و یک جبهه وسیع در این منطقه گشوده شود. ‏در اینجا فاصله خطوط ایران و عراق چنان از هم زیاد بود که طرفین به زحمت واضع یکدیگر را با توپخانه های دور برد زیر آتش داشتند و طی کردن این فاصله و تصرف مواضع دشمن در منطقه یاد شده کمک زیادی به ادامه پیشروی به سمت شهر سلیمانیه می‏نمود. ‏
همچنین در این عملیات، ‏تعداد زیادی از نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق حضور داشتند که بی وقفه به عقبه نیروهای عراقی در منطقه یورش برده و آنها را سر در گم می‏نمودند. ‏
با همه اینها، ‏عدم هماهنگی بین واحدهای عمل کننده و نبود امکانات و جاده های تدارکاتی مناسب و خستگی نیروها باعث شد تا بسیاری از اهداف عملیات تحقق نیابد. ‏هرچند ۲۵۰ کیلومتر مربع از خاک عراق تصرف شد و فاصله بین مواضع دو طرف به حداقل رسید که برای عملیاتهای آینده مفید بود. ‏

-عمليات نامنظم فتح 5 25/1/66 در منطقه عمومي سليمانيه شقلاوه به فرماندهی سپاه
-عمليات محدود نصر1 25/1/66 در منطقه عمومي سليمانيه ماووت-ارتفاع چنگاوي به فرماندهی سپاه
14/2/1366
بیانیه شورای امنیت که استفاده مکرر از سلاح‏های شیمیایی و طولانی شدن جنگ را محکوم می‏ساخت، منتشر گردید. در این بیانیه از گسترش خطرناک جنگ ابراز نگرانی شده است.
18/2/1366
گزارش گروه کارشناسان سازمان ملل متحد دایر بر استفاده مکرر از سلاح‏های شیمیایی توسط عراق منتشر شد.
19/2/1366عمليات محدود انصارالحسين 19/2/66 در منطقه عمومي بصره هورالهويزه-جزيره مجنون به فرماندهی سپاه
 ۲۵/۲/۱۳۶۶
انتشار بیانیه شورای امنیت درباره اظهار نگرانی از استفاده ارتش عراق از سلا‌ح‌‏های شیمیایی بر ضد نظامیان و غیر نظامیان ایرانی.
 ۲۷/۲/۱۳۶۶
حمله اشتباهی جنگند‏ه‏های عراقی به ناو آمریکایی استارک، در خلیج فارس، که هلاکت ۳۷ آمریکایی و پوزش رسمی عراق را به دنبال داشت.
 ۸/۳/۱۳۶۶
تعطیل شدن سفارت انگلستان در تهران و تقلیل دیپلمات‌‏های ایرانی در انگلستان به یک نفر، به دستور دولت انگلیس، همزمان با کمک‌‏های تسلیحاتی این کشور به عراق که به «عراق گیت» معروف شد.
 ۱۳/۳/۱۳۶۶
عمليات محدود نصر2 13/3/66 در منطقه عمومي ايلام ميمك به فرماندهی ارتش
27/3/1366
عمليات محدود نصر3 27/3/66 در منطقه عمومي ايلام دهلران به فرماندهی ارتش
عمليات نامنظم فتح 6 27/3/66 در منطقه عمومي اربيل اربيل به فرماندهی سپاه
31/3/1366
عمليات متوسط نصر 4 31/3/66 در منطقه عمومي سليمانيه ماووت به فرماندهی سپاه
۳/۴/۱۳۶۶
عمليات محدود نصر 5 3/4/66 در منطقه عمومي سليمانيه قلعه ديزه-ارتفاع دوپازا به  فرماندهی سپاه
5/4/1366
عمليات نامنظم فتح 7 5/4/66 در منطقه عمومي سليمانيه حلبچه به فرماندهی سپاه
۸/۴/۱۳۶۶
عراق منطقه سردشت را بمباران شیمیایی کرد.
 ۲۶/۴/۱۳۶۶
قطع رابطه سیاسی فرانسه با جمهوری اسلامی ایران، در پی سال‌ها حمایت‌‏های مالی و نظامی از عراق.
۲۸/۴/۱۳۶۶
عمليات نامنظم فتح 8 28/4/66 در منطقه عمومي اربيل اتروس به فرماندهی سپاه
۲۹/۴/۱۳۶۶
تصویب قطعنامه ۵۹۸، در جلسه ۲۵۷۰ شورای امنیت سازمان ملل متحد، در پی نزدیک شدن رزمندگان جمهوری اسلامی ایران به بندر بصره عراق؛ موارد اصلی این قطعنامه ۱۰ ماد‏های عبارت است از:
۱) اظهار تأسف از بمباران مراکز غیر نظامی و نگرانی از ادامه جنگ و گسترش آن
۲) درخواست آتش بس فوری و اعزام هیئت ناظر سازمان ملل متحد به منطقه جنگی
۳) عقب نشینی طرفین
۴) آزادی اسرای طرفین
۵) همکاری طرفین با دبیر کل سازمان ملل متحد
۶) بررسی درباره آغازگر جنگ و میزان خسارت آن؛ ۲ روز بعد عراق ـ که توان ادامه جنگ را نداشت ـ قطعنامه را پذیرفت.
1/5/1366
عمليات نامنظم 1/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه شيروان به فرماندهی سپاه
عمليات نامنظم 1/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه چوارتا به فرماندهی سپاه
5/5/1366
عمليات نامنظم 5/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه سليمانيه به فرماندهی سپاه
6/5/1366
عمليات نامنظم 6/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه گلي دور به فرماندهی سپاه
10/5/1366
-عمليات نامنظم 10/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه مرگه سور به فرماندهی سپاه
-عمليات محدود نصر6 10/5/66 در منطقه عمومي ايلام ارتفاع ميمك به فرماندهی ارتش
12/5/1366
عمليات نامنظم فتح 9 12/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه خورمال به فرماندهی سپاه
13/5/1366
عمليات نامنظم 13/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه خورمال به فرماندهی سپاه
۱۴/۵/۱۳۶۶
عمليات متوسط نصر 7 14/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه ارتفاع دوپازا به فرماندهی سپاه يافاطمه‌ الزهرا(س)
۱۵/۵/۱۳۶۶
شهادت سرلشکر خلبان عباس بابایی، در منطقه عملیاتی سردشت، پس از ۶۰ ماه مأموریت جنگی.
۱۸/۵/۱۳۶۶
عمليات نامنظم فتح 9 18/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه خورمال به فرماندهی سپاه
5/1366
عمليات نامنظم/5/66 در منطقه عمومي اربيل اربيل به فرماندهی سپاه
عمليات نامنظم/5/66 در منطقه عمومي كركوك كركوك به فرماندهی سپاه
عمليات نامنظم/5/66 سليمانيه سليمانيه به فرماندهی سپاه
عمليات نامنظم/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه سليمانيه به فرماندهی سپاه
23/5/1366
عراق رسماً قطعنامه 598 را پذیرفت و آمادگی خود را در جهت همکاری با دبیرکل و شورای امنیت در اجرای آن اعلام نمود. متن این قطعنامه کمه براساس آن بین ایران و عراق آتش بس برقرار شد، در ضمیمه این روزشمار آمده است.
30/5/1366
عمليات نامنظم 30/5/66 در منطقه عمومي سليمانيه خورمال به فرماندهی سپاه
9/6/1366
عمليات نامنظم 9/6/66 در منطقه عمومي اربيل اربيل به فرماندهی سپاه
12/6/1366
عمليات نامنظم 12/6/66 در منطقه عمومي اربيل اربيل به فرماندهی سپاه
۱۳/۶/۱۳۶۶
عمليات نامنظم فتح 10 13/6/66 در منطقه عمومي اربيل اربيل به فرماندهی سپاه
15/6/1366
عمليات نامنظم فتح 10 15/6/66 در منطقه عمومي سليمانيه سليمانيه به فرماندهی سپاه
۱۷/۶/۱۳۶۶
حمله هوایی ارتش عراق به شهرها و تأسیسات نفتی ایران و نفتکش‏های خلیج فارس، به بهانه واهی دفاع از کویت در برابر جمهوری اسلامی ایران.
20/6/1366
دبیرکل از تهران و بغداد بازدید کرد و طرح اجرایی خود درمورد قطعنامه 598 را به هر دو طرف عرضه داشت.
۳۰/۶/۱۳۶۶
حمله ۶ فروند بالگرد آمریکایی به کشتی کوچک تجاری ایران اجر به بهانه مین گذاری ایران در خلیج فارس.
31/6/1366
-دبیرکل با رئیس جمهوری اسلامی ایران، حضرت آیت الله خامنه‏ ای در نیویورک ملاقات نمود و در مورد بند‏های معینی از قطعنامه 598 گفت‏وگو  کردند. دبیرکل و دستیارانش همچنین با معاون وزارت امور خارجه ایران گفت‏وگو  کردند.
-سخنرانی آیت الله خامنه‏ای، ‏رئیس جمهور وقت، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، درباره نگرش اسلام به انسان و جامعه و تشریح حقانیت جمهوری اسلامی ایران در جنگ  و ضرورت تنبیه متجاوز.

منابع روزشمار: کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس)

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1365, 1366

روزشمار سال هشتم جنگ

سال 1366

4/7/1366
دبیرکل با وزرای خارجه پنج کشور عضو دائم شورای امنیت ملاقات کرد. آنها پشتیبانی خود را از رئوس اجرای طرح اعلام کردند.
6/7/1366
دبیر کل با طارق عزیز، وزیر امور خارجه عراق، در نیویورک ملاقات کرد.
7/7/1366
دبیرکل با مدیر کل امور بین المللی وزارت امور خارجه ایران در نیویورک ملاقات کرد.
۱۵/۷/۱۳۶۶
اعلام حمایت کویت از عراق در جنگ با ایران و تأیید اقدامات آمریکا بر ضد ایران، در سخنان سفیر کویت در آمریکا.
 ۱۶/۷/۱۳۶۶
عراق منطقه سومار را بمباران شیمیایی کرد.
17/7/1366
دبیرکل با پنج عضو دائم شورای امنیت در خصوص اجرای قطعنامه 598 گفت‏وگو نمود.
23/7/1366
دبیر کل طرح اجرایی خود را به وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و عراق تسلیم کرد.
 ۲۷/۷/۱۳۶۶
حمله ۴ ناوشکن آمریکایی به جزیره رستم (و پایانه نفتی رشادت) و میدان نفتی رسالت، در خلیج فارس، که به نابودی این تأسیسات انجامید؛ این یورش وحشیانه به بهانه تلافی حمله به کشتی نفت کش کویتی، با پرچم آمریکا، صورت گرفت.
15/8/1366
دبیرکل در ملاقات با اعضای دائم شورای امنیت آنان را از مواضع ایران و عراق درمورد طرح اجرایی آگاه ساخت.
 ۱۷/۸/۱۳۶۶
آغاز اجلاس چهار روزه سران عرب، در امان، که جمهوری اسلامی ایران را به علت اشغال عراق محکوم کرد و از دولت عربستان سعودی برای ایجاد فضای مناسب برای انجام مناسک حج پشتیبانی و از امنیت کویت نیز حمایت کرد.
۲9/۸/۱۳۶۶
عمليات متوسط نصر 8 29/8/66 در منطقه عمومي سليمانيه ماووت-ارتفاع گرده‌رش به فرماندهی سپاه يا محمدبن عبدالله(ص)
11/9/1366
دبیرکل در نیویورک با هیأت ایرانی به سرپرستی معاون امور بین المللی وزارت امور خارجه ملاقات کرد.
17/9/1366
دبیرکل در نیویورک با هیأت عراقی به سرپرستی وزیر امور خارجه آن کشور ملاقات کرد.
19/9/1366
دبیرکل نتایج مذاکرات با هیأت‏های ایرانی و عراقی را به شورای امنیت گزارش داد. وی گفت که انگیزه تازه‏ای از سوی شورا مورد نیاز است.
23/9/1366
به دنبال مشورت‏های لازم با شورای امنیت، رئیس شورا طی بیانیه‏ای قطعنامه 598 را تنها مبنای دسترسی به حل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و پایدار منازعه خواند.
14/10/1366
دبیرکل با نمایندگان دائم ایران و عراق در نیویورک ملاقات و مذاکره کرد. وی به طرفین اطلاع داد که احساس می‏کند که دور جدید مذاکرات نمی تواند تضمینی داشته باشد مگر این که از سوی طرفین تضمین شود که این قبیل مشورتها به پیشرفت واقعی منجر شود.
۲۵/۱۰/۱۳۶۶
عمليات گسترده بيت‌المقدس 2 25/10/66 در منطقه عمومي سليمانيه ماووت به فرماندهی سپاه يازهرا(س) عملیات بیت المقدس ۲: این عملیات بزرگ با هدف تسلط بر ارتفاعات حد فاصل غرب شهر ماووت تا شمال شهر سلیمانیه اجرا گردید که در صورت موفقیت ضمن تهدید جدی شهر سلیمانیه، ‏احتمالاً منجر به سقوط شهر قلعه دیزه هم می‏گردید. ‏اما با وجود برنامه ریزی و نیروی بزرگی که برای این عملیات بسیج شده بود بارش سنگین برف و سرمای شدید باعث شد تا تنها بخشی از اهداف عملیات تامین شده و نیروهای ایران امکان گسترش به عمق مواضع عراق را پیدا نکنند. ‏با انجام این عملیات بر حساسیت عراق نسبت به منطقه شمال سلیمانیه افزوده شد چون در چند ماه اخیر رزمندگان ایران از این سمت قدم به قدم به شهر سلیمانیه نزدیک شده بودند. ‏
29/10/1366
دبیرکل چندمین بار با نمایندگان دائم ایران و عراق در خصوص نحوه اجرای قطعنامه 598 ملاقات و مذاکره نمود.
9/11/1366
دبیرکل شورای امنیت را از تلاش‏های خود آگاه ساخت.
12/11/1366
دبیرکل به شورای امنیت اطلاع داد که تصمیم به ادامه تلاش‏ها و تماس‏ها با هر دو طرف دارد.
5/12/1366
دبیرکل با نمایندگان دو کشور در مورد اجرای قطعنامه 598 گفت‏وگو  کرد.
۸/۱۲/۱۳۶۶
بمباران پالایشگاه شهر ری، به وسیله هواپیما‏های عراقی.
 ۱۰/۱۲/۱۳۶۶
نخستین حمله موشکی عراق به تهران.
11/12/1366
دبیرکل پنج بار با سرپرست نمایندگان دائم جمهوری اسلامی ایران و دوبار با نماینده دائم عراق در نیویورک ملاقات و گفت‏وگو  کرد.
 ۲۳/۱۲/۱۳۶۶
-عمليات گسترده والفجر 10 23/12/66 در منطقه عمومي سليمانيه حلبچه به فرماندهی سپاه يارسول‌الله(ص) عملیات والفجر 10: عملیات در شمال خرمال و جنوب حلبچه در واقع دو بخش عملیات اصلی ایران بود که برای پیام دهی به نظام بین الملل والفجر ۱۰ نامیده شد. ‏کل منطقه هدف این عملیات شامل نواحی شرق دریاچه سد دربندیخان بود که شهرهای حلبچه، ‏خرمال و طویله را شامل می‏گشت. ‏البته برای تثبیت مواضع و جلوگیری از استفاده عراق از دریاچه به عنوان مانع طبیعی، ‏رزمندگان در شمال منطقه عملیاتی شهر سید صادق و در جنوب آن ارتفاعات شاخ شمیران را تصرف می‏نمودند تا امکان گسترش در دو سوی دریاچه فراهم باشد. ‏البته اگر شهر سید صادق تصرف می‏شد چون تنها جاده ارتباطی شهر پنجوین به این شهر بود، ‏امکان تسلط یافتن کامل بر این شهر هم فراهم می‏شد و عملاً شهر سلیمانیه به عنوان دومین شهر بزرگ منطقه کردستان عراق پس از موصل، ‏از همه سو مورد تهدید قرار می‏گرفت. ‏
دشمن با آغاز عملیات ضمن اینکه تصور می‏کرد حمله اصلی در جبهه ماووت است، ‏نسبت به هجوم نیروهای ایران در شمال شهر خرمال حساس نشد و نیروهای مستقر در منطقه را برای مقابله با حمله نیروهای ایران در جنوب حلبچه بسیج نمود. ‏اما رزمندگانی که از شمال خرمال حمله کرده بودند با پشت سر گذاشتن شهر و گذرگاه خرمال خود را به دریاچه رسانده و عقبه نیروهای دشمن را قطع کردند. ‏به این ترتیب دشمن در منطقه حلبچه به محاصره در آمد و مقاومتش در هم شکسته شد و نیروهای ایرانی از جنوب و غرب به داخل شهرهای حلبچه و طویله سرازیر شدند. ‏
البته نیروهای دشمن بر روی ارتفاعات شاخ شمیران در جنوب دریاچه مقاومت کرده و مانع از سقوط آن شدند. ‏اما در حالیکه کردهای بومی منطقه از حضور رزمندگان ایران خوشحال بوده و از آنها پذیرایی می‏کردند، ‏بعثی ها دست به جنایت بزرگی زده و شهر حلبچه و روستاهای اطراف آن را بمباران شیمیایی نمودند. ‏در این کشتار هولناک دست کم پنج هزار غیرنظامی عراقی!!! قتل عام شده و هزاران نفر مسدوم گشتند و بومیان منطقه آزاد شده با وحشت به سمت مرزهای ایران گریختند. ‏
در این شرایط ادامه پیشروی به سمت سلیمانیه متوقف شد چون هم امکانات نیروهای سپاه برای کمک به مردم آسیب دیده بسیج شده بود و هم امکان تکرار این عمل ننگین از سوی عراقی ها در سید صادق و سایر شهرهایی که به تصرف رزمندگان در می‏آمد بود. ‏
البته چند روز پس از خاتمه عملیات والفجر ۱۰، ‏نیروهای سپاه در یک عملیات آبی-خاکی بی نظیر نیروهای دشمن را در شاخ شمیران (که به سمت غرب پدافند می‏کردند) از شمال مورد حمله قرار داده و این ارتفاعات را که به سد دربندیخان تسلط داشت به تصرف درآوردند. ‏
-عمليات متوسط بيت المقدس 3 23/12/66 در منطقه عمومي سليمانيه ماووت-ارتفاع گوجار به فرماندهی سپاه يا موسي بن جعفر(ع)
۲۵/۱۲/۱۳۶۶
بمباران شیمیایی شهر حلبچه، در کردستان عراق، به دست ارتش بعثی این کشور، به دنبال ناکامی در برابر نیروهای ایران .
26/12/1366
شورای امنیت در بحث راجع به جنگ عراق با ایران از تلاش‏های دبیرکل در اجرای قطعنامه 598 و دعوت از دوکشور جهت اعزام فرستادگان ویژه به نیویورک پشتیبانی کرد.
28/12/1366
دبیرکل با ارسال نامه‏های از رؤسای جمهوری اسلامی ایران و عراق خواست تا نمایندگان ویژه‏ای برای گفت‏وگو  درمورد اجرای قطعنامه 598 اعزام دارند.
30/12/1366
 عمليات محدود امام مهدي(عج) 30/12/66 در منطقه عمومي كرمانشاه قصرشيرين-ارتفاع آهنگران به فرماندهی ارتش

1/1/1367
جمهوری اسلامی ایران درخواست اعزام هیأتی را برای بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی توسط عراق کرد.
2/1/1367
دبیرکل طی بیاناتی در شورای امنیت درخواست اعزام نمایندگان ویژه از جانب ایران و عراق را برای شورا مطرح ساخت و از هر دو طرف درخواست کرد از اقداماتی که منجر به وخیمتر شدن اوضاع گردد اجتناب ورزند، حملات به مناطق غیرنظامی را متوقف کرده و از ایجاد موانع بیشتر در اجرای قطعنامه 598 خودداری کنند.
4/1/1367
-عمليات متوسط بيت المقدس 4 4/1/67 در منطقه عمومي سليمانيه دربنديخان-شاخ‌شميران به فرماندهی سپاه يا اباعبدالله(ع)
-ایران مجدداً درخواست اعزام هیأتی را برای بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی توسط عراق مطرح ساخت.
5/1/1367
دبیرکل در دو ملاقات با سرپرست نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در نیویورک تصمیم خود را در خصوص اعزام هیأتی در مورخ 28 مارس برای بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی به اطلاع وی رساند.
7/1/1367
هیأت سازمان ملل متحد برای بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی رهسپار تهران شد. این هیئت از 28 تا 31 مارس در ایران و از 8 تا 11 آوریل در عراق کار خود را انجام خواهد داد.
8/1/1367
-کارشناسان سازمان ملل از قربانیان جنگ شیمیایی در بیمارستان‏های تهران معاینه به عمل آوردند. دبیرکل در بیانیه‏ای کاربرد سلاح‏های شیمیایی رامحکوم نمود.
-حمله سازمان مجاهدین خلق به فكه
11/1/1367
تأكيد امام‌خميني بر مقاومت و هجوم به جبهه‌ها
15/1/1367
عراق از دبیرکل درخواست کرد هیأتی را برای مشاهده قربانیان کاربرد سلاح‏های شیمیایی توسط ایران به بغداد اعزام دارد.
17/1367
دبیرکل در نیویورک با معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مذاکراتی انجام داد.
19/1/1367
شورای امنیت در خصوص مواضع ایران و عراق نسبت به قطعنامه 598 مذاکراتی به عمل آورد.
22/1/1367
-دبیرکل در نیویورک با معاون وزارت امور خارجه عراق مذاکراتی انجام داد.
-انهدام سکوی نفتی ساسان، در خلیج فارس، توسط ۳ ناو جنگی آمریکا، به بهانه تصادف ناو جنگی ساموئل رابرتسن آمریکا بامین، در خلیج فارس؛ در همین روز آمریکا ناوچه جوشن و ناو سهند و یک قایق تندرو ایران را نیز نابود کرد.
۲۳/۱/۱۳۶۷
اعزام بسیجیان «سپاه سیدالشهداء»، به جبهه‌‏های جنگ  عراق به ایران.
24/1/1367
دبیرکل قبل از ظهر با نمایندگان اعضای دایم شورای امنیت و بعدازظهر با نمایندگان کلیه اعضای شورای امنیت مذاکره کردو آنان را در جریان مذاکرات اخیر خود قرار داد.
26/1/1367
عمليات متوسط بيت المقدس 6 26/1/67 در منطقه عمومي سليمانيه ماووت-ارتفاع‌شيخ‌محمد به فرماندهی سپاه يا اميرالمومنين(ع)
 ۲۸/۱/۱۳۶۷
-حمله ارتش عراق به فاو، که با بمباران مکرر شیمیایی منطقه و انبوه آتش توپخانه، پس از ۲ روز این منطقه را اشغال کرد.
-حمله امريكا به دو سكوي نفتي ايران
5/2/1367
دبیرکل گزارش هیأت اعزامی برای بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی را به شورای امنیت تسلیم نمود.
19/2/1367
شورای امنیت قطعنامه 612 را صادر کرد که بیان کننده هراس شورا از نتایج گزارش هیأت درمورد سلاح‏های شیمیایی است که حتی در مقیاس وسیعتر از گذشته استفاده شده و ادامه دارد.
 ۱۹/۲/۱۳۶۷
تصویب قطعنامه ۶۱۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد، در مورد محکومیت استفاده از سلاح شیمیایی، بدون اینکه از عراق به عنوان استفاده کننده این سلاح نام برد.
 ۲۵/۲/۱۳۶۷
حمله مشترک آمریکا و عراق به پایانه لارک، در خلیج فارس.
 ۲8/۲/۱۳۶۷
حمله عراق(عملیات آفندی) 28/1/67 در منطقه عمومي بصره شبه جزيره فاو، منطقه والفجر 8 با استعداد 10 لشكر و 26 تيپ نتیجه سقوط فاو
29/2/1367
ایران درخواست کرد هیأت دیگری نیز برای بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی توسط عراق اعزام گردد.
۴/۳/۱۳۶۷
حمله عراق(عملیات آفندی) 4/3/67 در منطقه عمومي بصره شرق بصره، منطقه كربلاي 5 با استعداد 5 لشكر نتیجه سقوط شلمچه
22/3/1367
عمليات گسترده بيت المقدس 7 22/3/67 در منطقه عمومي خوزستان شلمچه به فرماندهی سپاه يا ابا عبدالله الحسين(ع)
۲۴/۳/۱۳۶۷
حمله عراق(عملیات آفندی) 24/3/67 در منطقه عمومي سليمانيه شاخ شميران، منطقه بيت‌المقدس4 با استعداد 3 لشكر و 5 تيپ نتیجه 2 روز تلاش دشمن ناموفق ماند
۲۵/۳/۱۳۶۷
اظهار خرسندی کویت از اشغال شلمچه، ‏به دست ارتش عراق.
26/3/1367
-حمله عراق(عملیات آفندی) 26/3/67 در منطقه عمومي سليمانيه ارتفاع شيخ محمد، منطقه بيت‌المقدس 6 با استعداد 1 تيپ نتیجه سقوط ارتفاع شيخ محمد
-ایران درخواست اعزام هیأت بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی را تکرار کرد.
۲۹/۳/۱۳۶۷
-حمله عراق(عملیات آفندی) 29/3/67 در منطقه عمومي اسلام مهران، منطقه كربلاي 1 با استعداد 15 تيپ(250 نفري) سازمان مجاهدین خلق و با پشتيباني ارتش عراق نتیجه سقوط مهران
 ۴/۴/۱۳۶۷
حمله عراق(عملیات آفندی) 4/4/67 در منطقه عمومي خوزستان كوشك، طلائيه، جزاير مجنون و جفير، منطقه خيبر با استعداد 14 لشكر نتیجه سقوط جزاير مجنون
۷/۴/۱۳۶۷
 حمله عراق(عملیات آفندی) 7/4/67 در منطقه عمومي سليمانيه ارتفاع دوپازا، منطقه نصر 7 1 لشكر و 3 تيپ نتیجه سقوط ارتفاعات دوپازا
۹/۴/۱۳۶۷
عراق شهر ماووت را اشغال کرد.
خرداد 1367
حمله سازمان مجاهدین خلق به مهران و دهلران
10/4/1367
کارشناسان سازمان ملل متحد در ایران به بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی توسط عراق پرداختند.
11/4/1367
وزیر خارجه عراق نامه‏ای برای دبیرکل در خصوص وضعیت اسرای جنگی ارسال داشت.
12/4/1367
هواپیمای غیرنظامی ایران توسط ناو وینسس آمریکا در. ‏خلیج‏فارس سرنگون شد. هواپیمای ایرباس ۳۰۰ جمهوری اسلامی ایران با شماره پرواز ۶۵۵، در پنجمین دقیقه پرواز از فرودگاه بندر عباس به دبی، بر فراز آب‌‏های بین‌المللی خلیج فارس، در ساعت ۲۲/۱۰ دقیقه، با اصابت ۲ موشک استاندارد ۲ که به دستور ناخدا ویل راجرز (فرمانده ناو آمریکایی وینسنس) شلیک شده بود سقوط کرد و ۲۹۰ سرنشین آن ـ ۲۴۸ ایرانی و ۴۲ نفر تبعه هند و پاکستان و امارات عربی متحده و یوگسلاوی ـ شامل ۱۵۶ مرد و ۵۳ زن و ۵۷ کودک ۲ تا ۱۲ ساله و ۸ کودک زیر ۲ سال و ۱۶ خدمه هواپیما قربانی شدند؛ بعدها ناخدا راجرز از رئیس جمهوری آمریکا نشان افتخار گرفت.
 13/4/1367
عراق از سازمان ملل متحد وکمیته بین المللی صلیب سرخ درخواست کرد وضعیت اسرای جنگی عراقی در ایران را مورد بررسی قرار دهند.
14/4/1367
متعاقب حمله ناو جنگی آمریکا به هواپیمای مسافربری ایران در خلیج فارس در 3 ژوئیه، ایران درخواست تشکیل جلسه فوری شورای امنیت برای رسیدگی به موضوع را کرد.
14/4/1367
-طی یک مصاحبه مطبوعاتی در ژنو، دبیرکل اظهار امیدواری کرد که به زودی هیأتی را برای بررسی وضعیت اسرای جنگی به ایران و عراق بفرستد.
-عراق از دبیرکل درخواست نمود که هیأتی را برای بررسی کرابرد سلاح‏های شیمیایی توسط ایران به بغداد اعزام نماید.
18/4/1367
هیأت کارشناسان سازمان ملل متحد برای بررسی کاربرد سلاح‏های شیمیایی از ژنو عازم بغداد شدند و روز‏های 10 و 11 ژوئیه را در بغداد به بررسی موضوع پرداختند.
20/4/1367
ایران اعلام داشت که آماده پذیرش هیأت بررسی وضعیت اسرای جنگی است.
۲۱/۴/۱۳۶۷
حمله عراق(عملیات آفندی) 21/4/67 در منطقه عمومي خوزستان فكه، شرهاني و عين خوش. ‏... منطقه محرم و فتح‌المبين 9 لشكر نتیجه دشمن پس از جمع‌آوري اسير عقب‌نشيني كرد
23/4/1367
شورای امنیت برای بررسی موضوع ساقط ساختن هواپیمای مسافربری غیرنظامی ایران تشکیل جلسه داد.
۲۶/۴/۱۳۶۷
تسلیم نامه حضرت آیت الله خامنه‏ای، ‏رئیس جمهور وقت، به خاویر پرزدکوئیار، دبیر کل سازمان ملل متحد، درباره تصمیم جمهوری اسلامی ایران مبنی بر پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت.
27/4/1367
عراق طی نامه‏ای به دبیرکل موضع خود را نسبت به قطعنامه 598 و پذیرش کامل آن اعلام نمود.
29/4/1367
در قطعنامه 616 شورای امنیت تأسف عمیق خود را از سقوط هواپیمای غیرنظامی ایران ابراز نموده و بر ضرورت اجرای سریع قطعنامه 598 تأکید کرد و مجدداً بر پشتیبانی خود از تلاش‏های دبیرکل در اجرای قطعنامه و تعهد شورا در همکاری با وی در مورد طرح اجرائی تصریح نمود. دبیرکل گزارش هیأت اعزامی خود برای تحقیق پیرامون ادعا‏های استفاده از سلاح‏های شیمیایی را برای شورای امنیت ارسال نمود. وی در ارتباط با اجرای آتش بس میان دو کشور یک تیم فنی به ایران و عراق اعزام کرد.
30/4/1367
دبیرکل جهت تحقیق پیرامون وضعیت اسرای جنگی هیأتی را به ایران و عراق اعزام نمود.
31/4/1367
دبیرکل به نمایندگان ایران و عراق اطلاع داد که مایل است وزرای خارجی دو کشور را جهت مباحثات فشرده در زمینه‏های مختلف طرح اجرایی قطعنامه 598 بپذیرد.
1/5/1367
عمليات گسترده لبيك يا خميني(ره) 1/5/67 در منطقه عمومي خوزستان شرق كارون به فرماندهی سپاه فناي في‌الله
3/5/1367
-عمليات گسترده مرصاد 3/5/67 در منطقه عمومي كرمانشاه اسلام آباد-سرپل ذهاب به فرماندهی سپاه ياصاحب‌الزمان ادركني(عج)
-گزارش هیأت اعزامی دبیرکل جهت تحقیق پیرامون ادعا‏های استفاده از سلاح‏های شیمیایی تسلیم شورای امنیت گردید.
-تیم فنی به سرپرستی سرهنگ مارتین وادست از نروژ، از ایران و عراق دیدن کرد تا کم و کیف اجرای آتش بس فوری درخواست شده در قطعنامه 598 را بررسی نماید.
4/5/1367
رئیس شورای امنیت اظهار داشت که شورای امنیت در پشتیبانی از تلاش‏های دبیرکل متحد بوده و این را به اطلاع وزرای خارجه ایران و عراق رسانده است وی افزود که شورا در محکوم نمودن هرگونه استفاده از سلاح‏های شیمیایی راسخ و متعهد می‏باشد. دبیرکل مذاکراتش را با وزرای خارجه ایران و عراق به منظور بررسی نحوه اجرای قطعنامه 598 آغاز کرد در فواصل 26 ژوئیه و 7 اوت وی با وزیر خارجه ایران 9 بار و با نمایندگان عراق 6 بار ملاقات کرد.
13/5/1367
تیم فنی سازمان ملل به سرپرستی سرهنگ وادست به مقر سازمان بازگشت و گزارش خود را به دبیرکل ارائه داد.
15/5/1367
عراق در 15/5/1367 به پذيرش آتش بس تن داد.
16/5/1367
دبیرکل به شورای امنیت در مورد اجرای عملی بند دوم قطعنامه 598 گزارشی را ارائه داد و تشکیل تیم ناظران را پیشنهاد کرد.
17/5/1367
دبیرکل در شورای امنیت خواستار برقراری آتش بس در تاریخ 20 اوت شد. وی درخواست کرد آرایش ناظران سازمان ملل و همچنین آغاز مذاکرات مستقیم میان ایران و عراق در مورخه 25 اوت صورت پذیرد. وی مصراً از طرفین خواست تا حداکثر تلاش خود را برای جلوگیری از درگیری به کار گیرند و آنها را از هرگونه اقدام خصمانه در زمین، دریا و هوا قبل از آتش بس برحذر داشت. شورای امنیت بر درخواست دبیرکل صحه گذاشت.
18/5/1367
شورای امنیت در قطعنامه 619 تصمیم گرفت که یونیماگ (گروه ناظران نظامی سازمان ملل) را بلافاصله و برای مدت شش ماه تشکیل دهد.
19/5/1367
نخستین عناصر گروه‏های پیشرو یونیماگ گروه ناظران نظامی سازمان ملل وارد ایران و عراق شدند.
20/5/1367
دبیرکل هیأتی را جهت تحقیق پیرامون ادعا‏های استفاده از سلاح‏های شیمیایی در جنگ ایران و عراق اعزام نمود.
21/5/1367
ژنرال اسلاوکوجویک از یوگسلاوی به فرماندهی ناظران نظامی سازمان ملل به جنگ ایران و عراق (یونیماگ)منصوب شد.
28/5/1367
گزارش هیأت اعزامی دبیرکل جهت تحقیق پیرامون ادعا‏های استفاده از سلاح‏های شیمیایی تسلیم شورای امنیت گردید.
29/5/1367
دبيركل سازمان ملل، روز 29/5/1367 را تاريخ رسمي آتش بس اعلام كرد و همان روز نيروهاي ناظر سازمان ملل (يونيماك) در مرز مشترك ايران و عراق حضور يافتند تا مذاكرات صلح آغاز شود، ليكن عراق همچنان در اجراي قطع‌نامه 598 كارشكني مي‌كرد،
3/6/1367
دبیرکل مذاکرات میان وزرای خارجه ایران و عراق را در مقر سازمان ملل در ژنو افتتاح کرد.
4/6/1367
شورای امنیت قطعنامه 620 را تصویب کرد و مجدداً خواهان اجرای قطعنامه 612 گردید. در این قطعنامه استفاده از سلاح‏های شیمیایی محکوم شده است.
10/6/1367
دبیرکل آقای الیاسون نماینده دائمی سوئد در سازمان ملل را به عنوان نماینده شخص وی در مسائل مربوط به اجرای قطعنامه 598 منصوب نمود.
23/6/1367
نماینده دبیرکل به وی پیرامون وضعیت مذاکرات منعقده در ژنو گزارشی ارائه داد و قرار شد که دور بعدی مذاکرات در ماه اکتبر در نیویورک و ژنو دنبال شود.

منابع روزشمار: کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس)

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1366, 1367

روشمار پس از جنگ

سال 1369

1/2/1369

نامه صدام رئیس جمهوری عراق و پیشنهاد ملاقات در سطح سران
2/2/1369
نامه یاسرعرفات رئیس دولت فلسطین و رئیس ساف برای میانجی‏گری بین ایران و عراق
12/2/1369
پاسخ نامه رئیس‏جمهور ایران به نامه 1/2/1369 رئیس جمهور عراق و استقبال از پیشنهاد وی
3/3/1369
پاسخ رئیس جمهور ایران به نامه 2/1/1369 یاسر عرفات
29/2/1369
نامه صدام رئیس جمهور عراق به ایران و گشایش باب گفت و گو
28/3/1369
پاسخ رئیس‏جمهوری ایران به نامه 29/2/1369 رئیس جمهور عراق و پاسخ به ادعاهای وی
25/4/1369
نامه رئیس جمهور عراق به رئیس جمهور ایران در مورد نماینده مذاکرات
8/5/1369
نامه رئیس جمهور عراق و پیشنهاد جدید وی
11/5/1369
عراق به كويت حمله كرد
12/5/1369
نامه رئیس جمهور عراق و انتظار موافقت متقابل
17/5/1369
پاسخ رئیس جمهور ایران به نامه رئیس جمهور عراق 12/5/1369 و پیشنهاد قرارداد 1975 به عنوان پایه مذاکره
23/5/1369
نامه رئیس جمهور عراق به رئیس جمهور ایران  و اعلام تحقق خواسته‏های ایران و پذیرش رسمي قرارداد 1975 الجزاير از سوی عراق
27/5/1369
پاسخ رئیس جمهور ایران به نامه 23/5/1369 رئیس جمهور عراق

منابع روزشمار: کتب مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ(مرکز اسناد دفاع مقدس)

:: موضوعات مرتبط: روزشمار جنگ ایران و عراق
:: برچسب‌ها: روزشمار جنگ ایران و عراق÷ سال 1369